De vergeten prinsessen van Thorn – een tentoonstelling van adembenemende schoonheid

John Töpfer
Afb. 1. Dr. Joost Welten, auteur van het boek ‘De vergeten prinsessen van Thorn en gastcurator bij deze tentoonstelling, voor de 18e-eeuwse gala-coupé, die ooit aan de Prinsen De Ligne toebehoorde.

In 2019 publiceerde dr. Joost Welten zijn geweldige boek ‘De vergeten prinsessen van Thorn’, waarin hij de unieke geschiedenis van het stift Thorn in Limburg en zijn stiftdames in de 18e eeuw beschreef. Met dit boek reconstrueerde hij op aansprekende wijze in woord en met fraai beeldmateriaal een verdwenen wereld van adellijke stiftdames, die deel uitmaakten van een Europees netwerk en met grote mate van zelfstandigheid hun eigen leven leiden met hun eigen voorkeur op het gebied van kunst en cultuur, zoals zang en dans, en uitstapjes naar familie en kuuroorden.

Afb. 2. Japonnen uit de 18e eeuw doen de wereld van de adellijke stiftdames herleven. FOTO LEVIN DEN BOER – LDBFOTO.NL
Afb. 3. Driekwart van de bruiklenen op deze tentoonstelling is nooit eerder in Nederland te zien geweest. FOTO LEVIN DEN BOER – LDBFOTO.NL

Tentoonstelling Limburgs Museum in Venlo
Nu is er de tentoonstelling in Venlo in het Limburgs Museum, waaraan Joost Welten als gastcurator deelnam, waar deze verdwenen adellijke wereld weer even zichtbaar is geworden – en hóe! Uit heel Europa en zelfs uit de Verenigde Staten, zijn voor deze unieke tentoonstelling meer dan 200 bijzondere objecten bijeengebracht, die afkomstig zijn uit particuliere collecties, maar ook uit musea in Brussel, Florence, Wenen en Dresden. Zo is er een gala-coupé in Lodewijk XV stijl te zien, die eens aan de Prinsen De Ligne toebehoorde, en die door de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel werd uitgeleend. Er is een door het Kunstmuseum in Den Haag uitgeleend twaalfdelig zilveren toiletstel te zien, dat in 1762 voor Hans Willem baron van Aylva (1751-1827) werd gemaakt. Er zijn portretten, meubelen, juwelen, kledingstukken, bijzondere archiefstukken, persoonlijke brieven en nog veel meer te zien, die op uiterst aantrekkelijke wijze visueel gepresenteerd zijn, dankzij de medewerking van Lies Willers. Het gaf AiN meerdere keren een ‘WOW-gevoel’!

Afb. 4. Angela Mombers reconstrueerde voor deze tentoonstelling de officiële stiftskleding van stiftdame Maria Josepha gravin van Montfort-Tettnang, met behulp van haar portret uit 1773. Lena Reyners, vriendin van Joost Welten, poseert hier voor deze spectaculaire japon samen met Jasper, partner van Angela Mombers. Beiden droegen bij de opening kleding in 18eeeuwse stijl.

Het hoogadellijke stift Thorn
Het stift Thorn behoorde niet tot het grondgebied van de Republiek, maar viel onder het Heilige Roomse Rijk. In het stift werden ongehuwde, adellijke dames ondergebracht die een jaarlijkse prebende (uitkering) kregen. Om toegelaten te worden tot het stift Thorn moesten de dames beschikken over zestien betovergrootouders uit de hoge adel – rijksgraven of rijksvorsten van het Heilige Roomse Rijk. Deze voorwaarde zorgde voor een hoge status als stiftdame van Thorn en niet alleen de dames zelf, maar ook hun familie verwierf hiermee groot aanzien. Op de huwelijksmarkt waren de dames mede vanwege hun geboekstaafde afkomst zeer in trek. Aan het hoofd stond de vorstin-abdis, waarvan de laatste in de rij Cunegonda Prinses van Saksen was. Door haar familie strekte haar netwerk zich uit tot de hoven van Dresden, München, Koblenz, Wenen, Versailles en Madrid en het kleine Thorn was daardoor zeer internationaal georiënteerd.

Deze verdwenen wereld is nu weer even zichtbaar en tot 3 april 2022 kunt u hier deel van uitmaken op deze wonderschone tentoonstelling van Europees niveau! Kijk voor meer informatie op  https://www.limburgsmuseum.nl

Op vrijdag 1 oktober vond de grande opening plaats van de tentoonstelling ‘De vergeten prinsessen van Thorn’ in het Limburgs Museum in Venlo. De aanwezigen werden hier op passende wijze muzikaal onthaald. Hieronder een kort filmfragment.