De bekendmaking van de winnaar was het hoogtepunt van een spannende middag in het Amersfoortse Eemklooster, die werd gepresenteerd door Elyze Storms-Smeets. Dániel Moerman en zijn medefinalisten Liesbeth Geussens en Rozemarijn Moes gaven alle drie een overtuigende presentatie van hun onderzoek aan het publiek.

De scriptie “Nobles at the Frontier” van Dániel Moerman vertelt het verhaal over de lokale adel in de troebele tijden aan de zuidoostelijke grens van de Republiek. Het betreft eigenlijk de overlevingsstrategieën van deze edelen, zoals de heer van Hoensbroek, waarbij het er op aankwam om precies op tijd van loyaliteit te wisselen om de volgende naderende troepenmacht letterlijk buiten de deur te houden. De begrippen ‘vriend’ of vijand’ waren in dat soort situaties nogal irrelevant want, zoals bekend, ook zgn. ‘vriendelijke’ legers konden enorme schade en plunderingen aanrichten bij de dagelijkse foeragering of inkwartiering. Moerman beschrijft in zijn scriptie de diplomatieke manoeuvres die de edellieden in deze situaties moesten uithalen om het familiebezit veilig te stellen, en het zijn verhaal laat zien dat elke oplossing steeds slechts tijdelijk bleek te zijn bij het naderen van de volgende donderwolk aan de horizon.

De jury is onder de indruk van de beheersing van het zeer verspreide bronnenmateriaal, de knappe analyse van die bronnen en de synthese van al deze feiten in een schijnbaar moeiteloos geschreven betoog dat een heel nieuw beeld geeft van de situatie van de adel aan de randen van de Republiek.

De Virtus Scriptieprijs is een initiatief van de Werkgroep Adelsgeschiedenis. Met de prijs wil de Werkgroep het adelsonderzoek in Nederland (en België) stimuleren.

Bron: stichting Werkgroep Adelsgeschiedenis