Toen in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953: de Watersnoodramp

Afb. 1. Koningin Juliana op bezoek in het zwaar door de watersnood getroffen dorp Kruiningen. Links naast Koningin Juliana: jonkheer Guus de Casembroot. Rechts naast de Koningin (met hoed in de hand): loco-burgemeester Polderman. Bestanddeelnr. 905-8761.jpg. Collectie/Archief: Fotocollectie Anefo, Fotograaf : Bilsen, Joop van/Anefo. Auteursrechthebbende: Nationaal Archief

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 voltrok zich een ongekende ramp in met name Zeeland, waarbij 1836 doden te betreuren waren, vele dieren omkwamen en de materiële schade enorm was. Vandaag zal dit voor vele nabestaanden wederom een dag vol herinneringen zijn, die wij daarom heel veel sterkte en kracht toewensen.

Commissaris der Koningin: jonkheer mr. A.F.C. de Casembroot (1906-1965)
Eén van de velen die zich onvermoeibaar inzette voor de getroffenen was jonkheer mr. Auguste François Charles (‘Guus’) de Casembroot (1906-1965). Als zoon van een Zeeuws lid van de Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten van Zeeland was hij in de jaren 1932-1940 en 1946-1948 burgemeester van Westkapelle en werd hij in 1948 commissaris der Koningin in Zeeland.

Hij werd geroemd om zijn grote kennis van de provincie, sprak Zeeuws, kende de volkscultuur en wist zich steeds eenieder te herinneren met gezicht en naam die hij ontmoet had. Dankzij zijn improvisatietalent en zijn grote en oprechte betrokkenheid bij de Watersnoodramp werd hij zeer geliefd in Zeeland en noemde men hem Een van Ons. Het leverde hem in 1999 het predicaat ‘Zeeuw van de Eeuw’ op. Vanwege zijn grote verdiensten behaagde het H.M. de Koningin om hem te benoemen tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau

De verbondenheid van hem en zijn echtgenote, Sophie Constance barones van der Feltz (1908-2001) met Zeeland bleef ook na hun dood, zo bleek na hun beider overlijden: hun vermogen legateerde zij aan de Johanniter Orde, die hiermee in Middelburg een hospice financierde, dat de naam ‘Sint Jans hospice De Casembroot’ draagt en dat in 2002 door Koningin Beatrix geopend werd. In het hospice herinnert nog veel aan dit betrokken echtpaar.

Meer lezen over jonkheer Guus de Casembroot? Kijk dan op  https://www.zalig-zeeland.com/zeeuwse-almanac/10-februari-afscheid-jhr-guus-de-casembroot

Afb. 2. H.M. Koningin Juliana bezoekt Zierikzee na de watersnoodramp. Rechts van H.M burgemeester jhr.mr. J. Schuurbeque Boeije en gemeentesecretaris E.H. Mulder. Bron: Zeeuws Archief, Fotoarchief R. ten Kate , nr RK-0585.

Burgemeester van Zierikzee: jonkheer mr. J. Schuurbeque Boeije (1891-1955)
Jonkheer mr. Jacobus Schuurbeque Boeije (1891-1955) werd in 1934 burgemeester van Zierikzee en bleef dit, ondanks ziekte, tot aan zijn overlijden in 1955. Zierikzee werd zwaar getroffen en vele huizen liepen grote schade op of stortten zelfs in. Ooggetuige Willem Bakker schreef: “Zo’n ramp heeft Zierikzee nog nooit meegemaakt. En wat zal het morgen zijn? En toch….. de Heer regeert.” Burgemeester Schuurbeque Boeije ging voortvarend aan het werk. Er werden voedselbonnen verstrekt en de bewoners werden verplicht geëvacueerd, waarbij er heel planmatig per wijk te werk werd gegaan. Ook bij de wederopbouw was hij vol daadkracht en dit resulteerde in een voor Zierikzee nog niet eerder voorgekomen plan voor de bouw van 131 woningen in 1955. Hoewel burgemeester Schuurbeque Boeije in Amsterdam na een ziekbed overleed, werd hij opgebaard in de burgemeesterskamer van het stadshuis in Zierikzee en vanwege de grote betrokkenheid van de bevolking vond het afscheid in de Concertzaal plaats. Commissaris der Koningin jonkheer Guus de Casembroot vertelde hier hoezeer de Watersnoodramp de burgemeester had aangegrepen en de loco-burgemeester A.M. ten Boer zei dat deze tot het laatst zijn krachten gaf voor de wederopbouw van Zierikzee.

Burgemeester van Veere: jonkheer I.F. den Beer Poortugael (1897-1977)
Jonkheer Idzerd Frans den Beer Poortugael (1897-1977) was in de jaren 1946-1964 burgemeester van Veere en hij kreeg in deze functie, maar ook persoonlijk, te maken met de gevolgen van de Watersnoodramp. Ook hij zette zich onvermoeibaar in en werd uiteindelijk vanwege zijn vele verdiensten voor Veere benoemd tot ere-burger van deze gemeente. Hoewel hij zeer graag een sluis in de Veersegatdam gehad had, in verband met Veere als thuishaven voor de vissersvloot, toch zei hij hierover bij zijn afscheid: “Geen mens mag aan zichzelf denken als het algemeen belang op het spel staat.” H.M. de Koningin behaagde het om hem te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Afb. 3. In het midden het huis ‘Oostenryck’, de burgemeesterswoning van burgemeester jonkheer Idzerd Frans den Beer Poortugael op de kade van Veere. Hoewel Veere hoog gelegen was, liepen ook hier de huizen onder en merken de bewoners nog heden de gevolgen van het ingetrokken zilte water, doordat het stucwerk onderaan de muren in hun huizen verkruimelt.