John Singer Sargent (1856-1925) werd de ‘Van Dyck van onze tijd’ genoemd door de befaamde beeldhouwer Rodin en zijn succes was in zijn tijd ongeëvenaard. Hij schilderde politici, adel, grote schoonheden en Amerikaanse dollarprinsessen (tegenwoordig zouden we de laatste twee influencers noemen) in een wervelwind van kleuren, beweging en gedrapeerde stoffen in al hun glorie. Voor het eerst sinds 1979 is er nu weer een overzichtstentoonstelling van hem in Tate Gallery in Londen, waar bijna 60 van zijn werken zijn bijeengebracht.
Enkele jaren na deze tentoonstelling kocht ik via De Slegte het tegelijkertijd verschenen boek ‘John Singer Sargent and the Edwardian age’ en hierin zijn de portretten van de Grote Namen uit die tijd terug te zien, die zo treffend ‘the Gilded Age’ genoemd wordt. Een wereld die heel beeldend beschreven werd in ‘The glitter and the gold’ door Consuelo Vanderbilt (1877-1964), de Amerikaanse dollarprinses, die Charles Richard John Spencer-Churchill, 9e Hertog van Marlborough (neef van Winston Churchill) huwde. De Vanderbilt miljoenen repareerden het dak van Blenheim Palace en de tuinen werden hier in Franse stijl opnieuw aangelegd. Het deed een bezoeker opmerken: “American money has its use after all.” Iets van deze sfeer is terug te zien in de serie en de films over Downton Abbey – ook al gaat het hierin vooral over de nadagen van deze bloeiperiode.
Eén van mijn favorieten is nog steeds het portret van Winifred Anna Cavendish-Bentinck, Hertogin van Portland née Dallas-Yorcke (1863-1954), die met een telg uit de Engelse tak van de Bentincks gehuwd was. Haar portret kostte Sargent veel tijd om tot een tevreden eindresultaat te komen, maar het portret maakte zóveel indruk, dat een adellijke gast van de familie het tijdens de vervaardiging door het raam zag en hier tegenaan tikte, maar geen reactie kreeg. Later op de dag zei deze tegen de Hertogin: “Waarom was u vanmorgen zo hooghartig en wilde u niets zeggen, toen ik op het raam tikte?” Het portret is nog steeds familiebezit en hangt op Welbeck Abbey, een schatkamer vol Engelse Bentinck herinneringen.
Een tweede favoriet is het groepsportret dat Sargent van voornoemde Consuelo Vanderbilt met haar echtgenoot en kinderen (twee zoons: the heir & the spare) vervaardigde. Het is een monumentaal portret, waaruit niet alleen ‘the Gilded Age’, maar ook glorieuze dynastieke representatie spreekt. Het hangt nog heden op Blenheim Palace, waar de Vanderbilt dollars nieuwe glans brachten.
Link naar meer informatie over deze tentoonstelling: https://www.tate.org.uk/whats-on/tate-britain/sargent-and-fashion
