Veel gestelde vragen
Vragen zijn van harte welkom. Houdt u er wel rekening mee dat hiervoor een vergoeding gevraagd kan worden. Deze wordt voor beantwoording van de vraag aan u meegedeeld. Vragen kunnen gesteld worden via: info@adelinnederland.nl
Wanneer behoor je tot de Nederlandse adel?
Je bent van adel als je afstamt van een vader die van adel is en die bovendien dezelfde achternaam heeft als jij, omdat titel en predikaat met de achternaam verbonden zijn en adeldom alleen in de mannelijke lijn kan worden doorgegeven.
De geboorte van een adellijk kind wordt ingeschreven in het filiatieregister van de Nederlandse adel bij de Hoge Raad van Adel. Hierin worden ook huwelijken, echtscheidingen en het overlijden geregistreerd. Voor adel woonachtig in Nederland gebeurt dit sinds een aantal jaren ambtshalve automatisch, maar voor adel buiten Nederland geldt dat er gewaarmerkte volledige afschriften toegestuurd dienen te worden.
Leden van de Nederlandse adel worden periodiek in het Nederland’s Adelsboek vermeld met titel of predikaat. In de jaren 1988-2014 werd van het Nederland’s Adelsboek een historische reeks in twintig delen uitgegeven, waarin alle Nederlandse adellijke families in alfabetische volgorde zijn opgenomen met een overzicht van iedereen die sinds 1814 tot de Nederlandse adel heeft behoord.
Kan adeldom via de moeder worden doorgegeven?
Nee. Adeldom kan alleen via de vader worden doorgegeven. Een adellijke moeder kan wel haar adellijke familienaam aan haar kinderen bij een niet-adellijke echtgenoot doorgeven, maar dan krijgen deze kinderen de titel of het predikaat niet.
Ik ben van adel. Wat nu?
Adem in… adem uit… en geniet van uw familiegeschiedenis. Tip: word lid van de Nederlandse Adelsvereniging: www.adelsvereniging.nl
Ik ben niet van adel. Wat nu?
Adem in… adem uit… en geniet van uw familiegeschiedenis. Tip: word donateur van het Centraal Bureau voor Genealogie: www.cbg.nl
In mijn familie is er het verhaal dat wij van adel zijn. Wat nu?
Ga er gerust vanuit dat dit verhaal niet klopt. Bij twijfel: informeer bij de Hoge Raad van Adel en deze zal dit bevestigen: www.hogeraadvanadel.nl
Betekent een dubbele achternaam dat iemand van adel is?
Nee. Er zijn in Nederland meer dubbele achternamen die niet tot de Nederlandse adel behoren dan wel. Dubbele achternamen kunnen ontstaan door het toevoegen van de achternaam van een familie die (bijna) uitgestorven is. In dit geval komt deze naam altijd voor de oorspronkelijke achternaam te staan. In sommige televisieprogramma’s en ook daarbuiten komen weleens dubbele achternamen voor die niet officieel geregistreerd zijn en dus onzin zijn. Bij twijfel: kijk in de familienamenbank van het Meertens Instituut. Staat de dubbele naam er niet in, dan is deze niet officieel: http://www.meertens.knaw.nl/nfb/.
Twee uitzonderingen hierop: de langste adellijke achternaam die bij KB in 1999 werd vastgesteld (Van Nispen tot Sevenaer genaamd Ruijs de Beerenbrouck) laat zich hierin niet terugvinden net als Van Huykelom van de Pas. Laatstgenoemde naam werd bij KB in 2009 hersteld en kwam bij de telling van 2007 nog niet voor in Nederland.
Hoeveel families behoren er tot de Nederlandse adel?
Voor een volledige lijst van familienamen (nog bestaande, uitgestorven en nu tot de adel van een ander land behorend), zie: www.hogeraadvanadel.nl/adel/nederlandse-adellijke-families/noord-nederlandse-adellijke-families
Hoeveel leden telt de Nederlandse adel?
In 2011 woonden er 8459 edelen in Nederland en (naar schatting) 2500 edelen in het buitenland.
Welke titels/predikaten zijn er?
Van hoog naar laag kent de Nederlandse adel de volgende titels:
prins/prinses
hertog/hertogin
markies/markiezin
graaf/gravin
burggraaf/burggravin
baron/barones
ridder (echtgenote: mevrouw, dochter: jonkvrouw(e))
Leden van de Nederlandse adel die geen van de voornoemde titels hebben, voeren het predikaat van: jonkheer/jonkvrouw(e). De echtgenote van een jonkheer is mevrouw.
Prins
De Nederlandse adel kent op dit moment twee families met de titel van prins: de Britse familie Wellesley heeft een door Koning Willem I verleende titel van prins van Waterloo en daarnaast is er de familie de Bourbon de Parme, die in 1996 werd ingelijfd. Koning Willem I verleende de prinselijke titel aan vier andere families, waarvan er sinds 1830 drie tot de Belgische adel zijn gaan behoren en er één is uitgestorven.
Hertog
Binnen de Nederlandse adel is er niemand die de titel van hertog voert, ook al zijn er wel drie Belgische geslachten die deze titel van Koning Willem I hebben gekregen, maar hun nakomelingen behoren sinds 1830 tot de Belgische adel.
Markies
Er is maar één markies, die in het Verenigd Koninkrijk woont en die tevens met verschillende andere titels tot de Ierse adel en die van het Verenigd Koninkrijk behoort. Daarnaast zijn er meerdere Belgische geslachten met de titel van markies, die oorspronkelijk door Koning Willem I verleend is, maar die vanaf 1830 tot de Belgische adel zijn gaan behoren.
Graaf
Er zijn op dit moment binnen de Nederlandse adel vijftien families overgebleven met de grafelijke titel. Daarnaast zijn er ook geslachten met een grafelijke titel die tot de adel van België of Duitsland zijn gaan behoren.
Burggraaf
Er is in Nederland maar één burggraaf, maar er zijn meerdere Belgische geslachten die deze titel van Koning Willem I hebben gekregen, echter hebben ook hun nakomelingen in 1830 gekozen voor de Belgische nationaliteit en adel.
Baron
De titel van baron komt nog bij 92 families voor.
Ridder
Er zijn nog maar zeven families met de titel van ridder.
Jonkheer
Het grootste deel van de Nederlandse adel heeft geen titel, maar voert het predikaat jonkheer/jonkvrouw(e).
Welke aanspreektitels heeft de Nederlandse adel?
Geen. Het is gewoon mijnheer of mevrouw. Vroeger werden ongehuwde adellijke meisjes en dames als ‘freule’ aangesproken (en bij een enkele oudere dame gebeurt het nog wel) en minderjarige adellijke jongens als ‘jonker’ (beide gevolgd door hun roepnaam). Een ‘douairière’ is de weduwe van een adellijke echtgenoot, maar zij werd nooit zo aangesproken, alleen aangeschreven (en soms gebeurt dit nog). Dit geldt ook voor het predikaat ‘Hooggeboren Heer/Vrouwe’ voor degenen met de titel van burggraaf/burggravin of hoger en het predikaat ‘Hoogwelgeboren Heer/Vrouwe’ voor degenen met de titel van baron/barones of lager, of met het predikaat van jonkheer/jonkvrouw(e). Uitzondering vormt de prinselijke familie De Bourbon de Parme. Zij heeft het predikaat ‘Koninklijke Hoogheid’ en wordt hier ook wel mee aangesproken.
Voor meer informatie over titulatuur: G.H.A. Monod de Froideville en E.A.S. Crena de Iongh-den Beer Poortugael, Titels, graden en titulatuur (Den Haag, 2005).
Sterft de adel uit?
Nee, het aantal families neemt nog steeds af, maar het totaal aantal edelen blijft al jarenlang ongeveer gelijk.
Kun je in Nederland nog van adel worden?
Er waren in Nederland drie manieren om van adel te worden, maar daarvan zijn er sinds de nieuwe Wet op de Adeldom van 1994 twee overgebleven en is er één bijgekomen:
1. Erkenning. Wanneer je kunt aantonen dat je in de mannelijke lijn afstamt van een voorvader die voor 1795 tot de adel in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd gerekend. De laatste erkenning betrof leden van de familie Van Lawick van Pabst (1990 en 1991) en Lauta van Aijsma (2023).
2. Verheffing. In Nederland is verheffing in de adel niet meer mogelijk, uitgezonderd voor leden van het Koninklijk Huis. H.M. Koningin Máxima kreeg t.g.v. haar huwelijk in 2002 de persoonlijke titels van prinses der Nederlanden en prinses van Oranje-Nassau en wijlen Z.K.H. Prins Friso kreeg t.g.v. zijn huwelijk in 2004 voor zich en zijn nakomelingen de titel van graaf/gravin van Oranje-Nassau van Amsberg, waarmee hij en zijn nakomelingen tot de Nederlandse adel zijn gaan behoren. De laatste verheffing daarvoor betrof de familie Van Valkenburg (1939).
3. Inlijving. Wanneer je kunt aantonen dat je in de mannelijke lijn afstamt van een voorvader die tot een adellijk geslacht in een ander land behoorde of wanneer je kunt aantonen dat je in de mannelijke lijn afstamt van een (Nederlandse of buitenlandse) voorvader die een adelsverlening van een buitenlandse vorst heeft gekregen. Sinds de nieuwe Wet op de adeldom van 1994 is inlijving alleen nog mogelijk voor adel uit landen met een vergelijkbaar adelsstatuut, waar de adel niet formeel is afgeschaft. Inlijvingen beperken zich sinds 1994 tot adel uit België, Denemarken, Liechtenstein, Luxemburg, Spanje en Zweden. Het verzoek voor inlijving moet tegelijk met het verzoek voor Nederlanderschap ingediend worden. De laatste twee inlijvingen betroffen de families Prisse (2001) en Ollongren (2002).
4. Adoptie. Sinds de nieuwe Wet op de Adeldom van 1994 krijgen ook geadopteerde kinderen de adellijke titel of het predikaat van hun vader. Adoptie kan in Nederland alleen voor minderjarige kinderen (in 2000 werd hier voor het eerst een uitzondering op gemaakt voor een 22-jarige vrouw, vanwege de familierechtelijke verhouding die er tijdens haar minderjarigheid al jarenlang bestond; het betrof hier overigens geen adel).
Kun je een adellijke titel in het buitenland kopen?
Nee. Wanneer u hier wel in gelooft, dan maakt AiN voor u graag een indrukwekkende oorkonde en vraagt aan u een bijbehorende indrukwekkende vergoeding.
In Duitsland werden in 1919 de adellijke voorrechten afgeschaft en de titel is sindsdien een onderdeel geworden van de achternaam: graaf von Kleist werd Dhr. Graaf von Kleist. Door je als volwassene tegen betaling te laten adopteren, krijg je deze naam en lijkt het of van je van adel bent.
In het Verenigd Koninkrijk kun je de titel van Lord of the manor of X/Y/Z kopen. Dit betreft geen adellijke titel en je wordt er niet mee van adel, maar het geeft aan dat je de (theoretische) eigenaar bent van een landgoed of manorhouse. In Nederland kun je dit vergelijken met een heerlijkheidstitel: meneer/mevrouw De Vries, heer/vrouwe van Yzendoorn. Lees meer over de nep-adellijke titel Lord of Glencoe op onze website https://www.adelinnederland.nl/it-bedrijf-lokt-nieuwe-werknemers-met-nep-adellijke-titels/