De Tinco Lycklama Foundation (www.tincolycklama.org) werd opgericht om het opmerkelijke leven van de kleurrijke Friese jonkheer Tinco Martinus Lycklama à Nijeholt (1837-1900) te onderzoeken. Afgelopen week deed zich de unieke kans voor om enkele bijzondere items van deze uitgestorven adellijke familie op een veiling aan te kopen en de stichting slaagde erin om het adelsdiploma en een portretminiatuur te verwerven. Hieronder volgt het verhaal bij deze twee bijzondere aankopen.

Het Friese geslacht Lycklama à Nijeholt ontleent zijn achternaam aan de stamvader Lyckele Ebelens, die begin 16^e eeuw leefde en wiens nakomelingen zich eerst Lyckles en later Lycklama gingen noemen, wat zoon-van-Lyckle betekent. Het naamsdeel à Nijeholt werd in de vijfde generatie toegevoegd en moet gelezen worden als ‘te Nijeholt’. Nijeholt heet tegenwoordig Nijeholtpade en hier hadden de Lycklama’s veel bezit.

De familie werd in de 17^e eeuw actief in de vervening en het laten graven van de Opsterlandsche Compagnonsvaart droeg in grote mate bij aan het succes hiervan. Duizenden hectaren grond werden afgegraven en werden vervolgens in vruchtbare landbouwgrond omgezet, hetgeen aanzienlijk aan het familievermogen bijdroeg.

Door hun bezit en huwelijken gingen de Lycklama’s à Nijeholt tot de bestuurlijke elite van Friesland behoren en waren generaties lang grietmannen, die aan het hoofd van de plattelandsgemeenten stonden. In 1817 werd jonkheer Tinco Martinus Lycklama à Nijeholt (1766-1844) door Koning Willem I in de Nederlandse adel verheven. Hij begon zijn carrière als grietman, bekleedde in de Franse Tijd verschillende functies en werd in 1814 lid van de Grote Vergadering van Notabelen, die over de nieuwe grondwet moest stemmen. Nadien werd eerst hij lid van de Tweede Kamer en uiteindelijk van de Eerste Kamer. Daarnaast was hij lid en voorzitter van de Ridderschap van Friesland en beheerde hij zijn omvangrijke bezittingen.

Zijn zoon jonkheer Jan Anne Lycklama à Nijeholt (1809-1891) ging op achttienjarige leeftijd bij de marine en werd hier luitenant-ter-zee 2^e klasse op Z.M. De Zeeuw. Vanwege zijn aandeel in de strijd in de jaren 1830-1831 tijdens de Belgische Opstand ontving hij het Metalen Kruis, waarmee hij zich op een miniatuur liet vereeuwigen. In latere jaren werd hij ook nog benoemd tot Officier in de Orde van de Eikenkroon. Nadat hij de marine verlaten had, werd hij eerst raadslid en wethouder en vervolgens burgemeester van Opsterland, waar hij uitgestrekte bezittingen had. Ook was hij jarenlang lid van de Provinciale Staten van Friesland. Hij verliet uiteindelijk Friesland, zoals zovelen van zijn standgenoten in die tijd, en vestigde zich in het meer wereldse ’s-Gravenhage.

Zijn oudste zoon, de kleurrijke schrijver en reiziger jonkheer Tinco Martinus Lycklama à Nijeholt (1837-1900), ging in Cannes ging wonen en naar hem is de Tinco Lycklama Foundation genoemd. Een tweede zoon, jonkheer Augustinus Lycklama à Nijeholt (1842-1906) verbleef met zijn gezin veel in Wiesbaden om daar te kuren vanwege zijn epilepsie en hier bezat hij de Villa Nijenburgh.

In de laatste generatie van deze geadelde tak van het geslacht Lycklama à Nijeholt (er leven nog niet-geadelde takken voort, die in het Nederland’s Patriciaat zijn opgenomen), keerde de familie in de persoon van jonkheer Jan Anne Augustinus Cornelis Schelto Lycklama à Nijeholt (1885-1917) terug naar Friesland en hij bewoonde het Lycklamahuis in Beetsterzwaag, dat tegenwoordig als gemeentehuis in gebruik is. Op de lijsten van de Hoogstaangeslagenen in de Rijksdirecte belastingen stond hij in 1916 op de 187^e plaats en daarmee behoorde hij tot de rijkste inwoners van Friesland. Hij bleef ongehuwd en overleed in 1917 op tweeëndertigjarige leeftijd, waarmee het adellijke geslacht Lycklama à Nijeholt uitgestorven was.

Bent u ook geïnteresseerd in adellijk erfgoed en nieuws? Word dan voor 17,50 euro per jaar donateur van onze Stichting Adel in Nederland door een mail te sturen naar nieuwsbrief@adelinnederland.nl. M.i.v. januari 2017 ontvangt u dan ook regelmatig onze digitale nieuwsbrief boordevol informatie.