Filmpje: restauratie rouwborden Hegebeintum

Voor de Franse Tijd hingen kerken vol met rouwborden, waarmee overledenen van rang en stand herdacht werden. Rouwborden werden eerst bij het sterfhuis opgehangen, voordat zij een definitieve plaats in een kerk kregen. Ze komen in allerlei uitvoeringen voor en meestal stond hierop prominent het familiewapen afgebeeld met daarnaast namen, data, titels en functies.

De meeste rouwborden zijn in de Franse Tijd vernietigd, toen er een verbod kwam op het gebruik van familiewapens in de openbare ruimte. De traditie van het maken van rouwborden is daarna in Nederland niet hervat, ook al zijn hier wel uitzonderingen op te vinden. Zo zijn er bv. in de Andrieskerk in Amerongen in de 19e eeuw nog rouwborden voor leden van het adellijke geslacht Van Reede opgehangen.

In de kerk van Hegebeintum bleef een zeer fraaie verzameling van zestien rouwborden bewaard van aanzienlijke Friese geslachten, die opvallen door hun zeer rijke uitvoering. Zij geven het sobere kerkinterieur een ongekende allure. In het filmpje hieronder geeft restaurator Randolph Algera uitleg over het bijzondere project.

In België wordt de traditie van rouwborden nog steeds voortgezet en zo werd recent in de begrafenisstoet van de Prinses De Ligne haar rouwbord prominent voor de lijkwagen uitgedragen. In vele kerken in België, die nauw met plaatselijke adellijke families verbonden zijn, treft men nog steeds dit soort rouwborden aan.

Afb. De begrafenisstoet van Alix Marie Anne Antonia Charlotte Gabrielle Prinses de Ligne née Prinses van Luxemburg (1929-2019). Het rouwbord toont het alliantiewapen De Ligne-Luxemburg, geplaatst op een rode mantel, gevoerd met hermelijn en met gouden franje en koorden, en gedekt  met de kroon van vorsten van het Heilige Roomse Rijk. Het rouwbord vermeldt de overlijdensdatum: 9 februari 2019. Screenshot met dank aan Notélé (B).