In Memoriam
Jacob (‘Jaap’) Dronkers werd geboren in de Hongerwinter van ’44-’45 op 12 januari 1945 in Amsterdam – een moeizame start in een leven dat uiteindelijk uiterst succesvol werd. Hij studeerde sociologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en promoveerde daar in 1976 op het onderwerp ‘selectie in de propedeuse’. In de jaren hierna was hij als hoogleraar verbonden aan de Katholieke Universiteit Brabant, de Universiteit van Amsterdam, de Università degli Studi Di Firenze en de Universiteit Maastricht. Hij publiceerde veel en wordt gezien als een van de meest invloedrijke Nederlandse sociologen. Hij ontving een eredoctoraat van de Universiteit van Turku in Finland, een ere-lidmaatschap van de Nederlandse Sociologische Vereniging en in 2009 ontving hij de Prof. dr. J.M.G. Leune Penning voor zijn bijdrage aan onderwijsvernieuwing.

Onderwerpen van onderzoek waren: verschillen tussen onderwijssystemen, ongelijkheid, de kwaliteit van scholen, migranten, de gevolgen van echtscheiding en… adel. Een overzicht van zijn publicaties met adel als onderwerp volgt hieronder. Wie hierin geïnteresseerd is, moet zeker even kijken op http://apps.eui.eu/Personal/Dronkers/Dutchpublications.htm, omdat een aantal publicaties hier ook gratis gedownload kan worden.

AiN bevond zich in de afgelopen jaren meerdere keren onder zijn gehoor op symposia. Vorig jaar was dat voor het laatst op het symposium ‘Tussen Feit en Fictie’ over adel in Europa, waar hij sprak over hoe adel de moderniseringsthese verslaat. Hierover viel op AiN het volgende verslag te lezen: “Ondanks technologische en politieke vernieuwingen die tot een moderne samenleving geleid hebben waarin standen zijn verdwenen, neemt de adel nog steeds een prominente plaats in onze samenleving in. Door het gestegen scholingsniveau is er een overaanbod van gekwalificeerde werknemers. Adel is bij instapbanen in het voordeel door de zogenaamde productiviteitssignalen: het culturele en (inter)nationale netwerk kapitaal. Deze kunnen voor een voorsprong op anderen bij een sollicitatie zorgen, waarbij het ‘sprookje’ van een predicaat of titel ook nog voor ‘werkplaats- & consumentendiscriminatie’ kan zorgen.”

Prof.dr. Jaap Dronkers was een actief volger van AiN op twitter en reageerde daar steeds snel en inhoudelijk op tweets die hem ter harte gingen en verwees daarbij hulpvaardig naar bruikbare literatuur. Hij zal om die reden, maar ook om andere, door mij en vele anderen gemist worden. Zijn nalatenschap zal echter voortleven en nog voor veel discussie, stof tot nadenken en onderzoek aanleiding geven – ars longa, vita brevis.

Overzicht van zijn publicaties die gerelateerd zijn aan adel:

2000
Dronkers, J., 2000. De maatschappelijke relevantie van hedendaagse Nederlandse adel. Amsterdam: Vossiuspers AUP. Ook in: Amsterdams Sociologisch Tijdschrift 27: 233-268.

2001
Dronkers, J., 2001. “Verschillen tussen 20ste-eeuwse Nederlandse adel uit Amsterdam, ‘s-Gravenhage, Rotterdam, Utrecht en Duitsland.” De Nederlandse Leeuw 117:458-466. 2001

Dronkers, J., 2001. “De hedendaagse Friese adel. Anders dan de andere adel?” Frysland. Nieuwsblad voor geschiedenis en cultuur 7:15-17. 2004 Schijf, H., J. Dronkers & van den J. R. Broeke-George.

2004.
“De overdracht van eliteposities binnen adellijke en patricische families in de twintigste eeuw.” pp. 57-84 in Nederlandse elites in de twintigste eeuw. Continuïteit en verandering, edited by M. Fennema & H. Schijf. Amsterdam: Amsterdam University Press.

2004
Dronkers, J. & H. Schijf, 2004. “Van de publieke naar de culturele of economische sector? Een vergelijking tussen de Nederlandse adel en het patriciaat in de twintigste eeuw.” Virtus. Jaarboek voor adelsgeschiedenis 11:104-117.

2005 Dronkers, J. & H. Schijf, 2005. “Huwelijken tussen adel en patriciaat: een middel om hun elitepositie in een moderne samenleving in stand te houden?” De Nederlandsche Leeuw 122:144-155.

2005
Dronkers, J., 2005. “Afnemende adellijke homogamie binnen de Duits-Oostenrijkse adel in de twintigste eeuw? Een vergelijking met de Nederlandse adel” Virtus. Jaarboek voor adelsgeschiedenis 12: 121-139.

2006 Dronkers, J., A. Huistra & Y. Kuiper, 2006. “Hoe ‘adellijk’ is de adel in het huidige Nederland? Antropologische en sociologische aantekeningen bij de in 2005 gehouden enquête onder de Nederlandse adel.” Virtus. Jaarboek voor adelsgeschiedenis 13:44-61. 2013 Nispen tot Pannerden, F.K.M. & J. Dronkers.

2013.
“Van Politiek Orgaan tot ‘Zedelyck Ligchaam’, 1850-2012” Pp. 299-318 in Adel en ridderschap in Gelderland. Tien eeuwen geschiedenis, edited by C.O.A. Schimmelpenninck van der Oije, F. Keverling Buisman, M.V.T. Tenten & F.J.W. van Kan. WBOOKS.