Het onderstaande verhaal stond in het digitale magazine van AiN, jaargang 2, nr. 1 – maart 2018. Dit magazine wordt per mail aan de donateurs van de stichting Adel in Nederland toegestuurd. Voor iedereen die nu thuis zit i.v.m. het coronavirus gaan wij in de komende tijd een aantal artikelen uit ons magazine gratis op onze website zetten. Dit is het vijfde artikel.
Op de tentoonstelling ‘Pastels, het pastelportret in Nederland’ in 2018 in Museum Van Loon hing het zeer fraaie pastelportret door Liotard van de Gravin van Holdernes née Doublet van Groenevelt, dat opvalt door de verfijnde kwaliteit en het intense blauw van haar kleding. Het portret was een geschenk voor haar oud-oom en oud-voogd François Fagel en het bleef familiebezit van de baronnen Fagel, tot het aan het Rijk geschonken werd.
Maria Doublet van Groenevelt werd geboren in 1720 als dochter van Mr. Francois Doublet, heer van Groenevelt, die veertigraad en schepen van Delft was, en Anna Constantia van der Beeke. Haar beide grootvaders bekleedden vooraanstaande functies: grootvader mr. François Doublet, heer van Groenevelt en Moerkerken, was schout en burgemeester van ‘s-Gravenhage en daarnaast drost en dijkgraaf van de stad Gorinchem en het land van Arkel. Hij was een nakomeling van de schatrijke Philips Doublet, die ontvanger-generaal was. Haar andere grootvader, Reinier van der Beeke, was officier en werd uiteindelijk luitenant-generaal bij de infanterie en gouverneur van Sluis.
Zij was het derde kind in het gezin, maar het eerstgeboren broertje stierf kort na de geboorte. Niet lang na de bevalling van een dood kindje, overleed ook haar moeder. Twee jaar later volgde haar vader in het graf, zodat de 5-jarige Maria als wees met haar oudste broertje van nog geen tien jaar overbleef. Haar oudoom mr. François Fagel (1659-1746) ontfermde zich over haar en werd haar voogd. Hij was zelf weduwnaar en zijn echtgenote stierf in het kraambed, terwijl zijn enige dochter op 20-jarige leeftijd overleed. Hij was de derde van zijn familie die griffier bij de Staten-Generaal was en door zijn vele kwaliteiten beschikte hij over veel invloed en gezag. Over hem werd gezegd dat hij naast de toenmalige weinig betekende Raadspensionarissen feitelijk jarenlang leiding had gegeven aan de buitenlandse politiek van de Republiek.
Door de buitenlandse contacten van haar oudoom zal Maria haar echtgenoot Robert d’Arcy, 4th Earl of Holderness, 8th Lord Conyers, 11th Lord Darcy de Knayth, hebben leren kennen. Op 29 oktober 1743 traden zij in het huwelijk en het jaar erna vertrok het echtpaar naar Venetië, waar haar echtgenoot tot ambassadeur was benoemd. Zij was inmiddels hoogzwanger en om de tijd te vullen, liet zij zich portretteren door Liotard. Op 13 augustus schreef zij aan haar voormalige voogd: ‘Alsoo niet veel te doen hebbe gehad seedert mijn verblijf hier soo hebbe mij verschijden maalen laten schilderen in Pastel, ik hebbe de vrijheid genoomen van U. Ed[elen] een van die over te senden hoopende dat U Ed het niet quaalijk sult nemen’ en ‘het is een van de Port[r]aiten die mij het meesten lijken hoewel na mijn gedagten het niet veel over heeft.’ Haar oud-oom reageerde met: ‘ick bedancke U Weled; voor het oversenden van dit aengenaeme portrait, als oock voor de parmesaense kaas, daarvan ick een portie hebbe, en die ick wonder goed bevinde.’
In september van dat jaar werd haar eerste kind geboren, een zoon, die echter niet oud werd. Haar tweede zoon stierf ook kort na de geboorte en alleen haar dochter Amelia bereikte de volwassen leeftijd. Met deze dochter kreeg zij het flink te stellen: zij was een gevierde schoonheid in haar tijd en deed aanvankelijk een schitterend huwelijk met de toekomstige 5de Hertog van Leeds. Zij werd echter verliefd op de vader van de dichter Lord Byron, scheidde van haar eerste echtgenoot en hertrouwde met haar minnaar. De staatsman Horace Walpole sprak over ‘a great breach in the house of Holderness’ en dat haar moeder geen contact meer met haar wilde. Uit dit tweede huwelijk werd een dochter geboren, en deze kleindochter werd na het overlijden van haar moeder door haar grootmoeder, de Gravin van Holderness, opgevoed.
Op 13 oktober 1801 kwam The Countess of Holderness née Mary Doublet van Groenevelt te overlijden, na jarenlang de respectabele positie van Lady of the Bedchamber aan het Hof van Koning George III bij diens echtgenote te hebben bekleed. Haar fijnzinnige pastelportret bleef eeuwenlang een gewaardeerd familiebezit: een herinnering aan een verweesd meisje dat liefdevol in de familie Fagel werd opgenomen en dat een glorieuze alliantie met een Engelse graaf aanging.
Bronnen & Literatuur
Benita Eisler (1999), Byron. Child of Passion, Fool of Fame. (z.pl.).
F. Grijzenhout (1985), Liotard in Nederland. Utrecht, 87-88.
P.C. Molhuysen en P.J. Blok (red.) (1914) Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, Leiden, 387.
Horace Walpole en William Mason (1851). The Correspondence of Horace Walpole, Earl of Orford, and William Mason, Now First Published from the Original Mss. R. Bentley. Londen, 270.
Dictionary of National Biography (1885-1900). London.
Nationaal Archief, Inventaris van het archief van de familie Fagel, 1513-1927, 27, 28.
De Nederlandsche Leeuw, jaargang 74 (1957), 346-364.
http://www.history.ac.uk/publications/office/queencharlotte, bezocht 27 maart 2018.
Wilt u ook 4 keer per jaar het digitale magazine van AiN ontvangen met verhalen zoals deze? Word dan nu donateur! De Stichting Adel in Nederland heeft als doel het digitaal aanbieden van informatie over adel in Nederland in de ruimste zin. Voor € 17,50 per jaar kunt u donateur worden, ontvangt u 4 keer per jaar het digitale magazine en steunt u ons in onze werkzaamheden. Bovendien krijgt u voorrang bij door AiN georganiseerde excursies. AiN heeft de culturele ANBI-status en daardoor kunt u als donateur bij de opgave voor de inkomstenbelasting giftenaftrek krijgen.
Meer weten en opgeven als donateur? Stuur dan een mail naar info@adelinnederland.nl.
