Hugo de Groot & zijn boekenkist: 400 jaar

Afb. Hugo de Groot, portret door Michiel van Mierevelt – Onbekend, Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=481348

Vandaag is het precies 400 jaar geleden Hugo de Groot in een boekenkist slot Loevestein wist te ontvluchten. Mr. Hugo de Groot (1583-1645) was de grootste rechtsgeleerde van zijn tijd en hij staat aan de basis van het internationaal recht. In zijn ‘Mare Liberum’, dat in 1609 werd uitgegeven, schreef hij over de zeeën en oceanen, die van iedereen zijn en waar alle landen vrij toegang tot moeten hebben.

In het conflict tussen Johan van Oldenbarnevelt en Prins Maurits stond hij aan de kant van de eerste en werd daarom gevangen gezet op slot Loevestein. Met de hulp van zijn echtgenote Maria van Reigersberg (1589-1653) en hun dienstmeisje Elselina van Houweningen (†1681) wist hij na anderhalf jaar met een list uit slot Loevestein te ontsnappen: met enige regelmaat werd een grote kist met boeken bezorgd en weer opgehaald. Door zich hierin te verstoppen, kon hij ontsnappen. Hij verbleef daarna jaren in het buitenland en kreeg een jaargeld van de Franse Koning Lodewijk XIII.

In 1631 was hij nog even terug in Nederland, maar opnieuw dreigde opsluiting en daarom verliet hij wederom het land. Hij trad vervolgens als gezant in Zweedse dienst en vestigde zich in Zweden. Toen hij in 1645 vanuit Stockholm per schip onderweg was op de Oostzee kreeg hij te maken met schipbreuk. Hij bereikte veilig de kust en reisde te paard verder. Op 28 augustus 1645 eindigde zijn reis toen hij in Rostock stierf. Zijn lichaam werd naar Delft vervoerd en hier werd hij bijgezet in een grafkelder in de Nieuwe Kerk.

In 1843 en 1892 werden drie nakomelingen verheven in de Nederlandse adel met het predikaat jonkheer/jonkvrouwe en met de familienaam Cornets de Groot en Cornets de Groot van Kraayenburg. Beide takken zijn thans uitgestorven. Hugo de Groot heeft in de vrouwelijke lijn vele nazaten onder de Nederlandse adel. Zo zijn leden van de adellijke families Gevers, Groeninx van Zoelen, Van Rappard, Van der Wyck en Van Zuylen van Nijevelt gehuwd met nakomelingen van hem.

Kijk hier de aflevering terug van Historisch Bewijs uit 2020. Hierin werd onderzoek gedaan naar drie verschillende kisten waarin Hugo de Groot ontsnapt zou zijn https://www.adelinnederland.nl/terugkijken-de-kist-van-hugo-de-groot-in-historisch-bewijs/