Afb. 1. Kasteel Rechteren weerspiegeld in het water, dat een dode zijarm is van de nabij gelegen rivier de Overijsselse Vecht.
Kasteel Rechteren in Dalfsen behoort tot de belangrijkste kastelen in Nederland. Er zijn in Nederland nog maar weinig kastelen waarvan de huidige bewoners afstammen van de allereerste in de bronnen vermelde eigenaren. De familie Van Rechteren Limpurg behoort niet alleen tot dit kleine, selecte gezelschap, maar is daarnaast ook de enige adellijke familie in Nederland die dezelfde naam draagt als hun stamslot. Hiermee behoort de familie overigens ook binnen de Europese adel tot een zeer select gezelschap, want er zijn nog maar weinig adellijke geslachten die in het bezit zijn van het stamslot van hun familie met dezelfde naam.
Afb. 2. Boven op het bordes, in het midden: jonkheer Robert Quarles van Ufford, voorzitter van de Nederlandse Kastelenstichting, heet de aanwezigen welkom. Rechts van hem: Christiaan graaf van Rechteren Limpurg.
Door een huwelijk ergens in de jaren 1345-1347 kwamen de Van Rechterens, toen nog Van Hekeren geheten, door huwelijk met de erfdochter van Rechteren in het bezit van Rechteren. Dit huwelijk met Lutgart van Voorst was één van de vele succesvolle allianties in de familie, die het aanzien en het familiebezit zouden vergroten. Noemden hun nakomelingen zich aanvankelijk nog Van Hekeren genaamd van Rechteren, in latere eeuwen werd het Van Rechteren.
Afb. 3. De achterkant van het kasteel, waar eertijds de hoofdingang is geweest.
Een tweede belangrijk huwelijk voor de familienaam was in 1711: Joachim Hendrik Adolf Graaf van Rechteren (1687-1719) trad toen in het huwelijk met Amalia Alexandrina Frederica des H.R. Rijksgravin von Limpurg Speckfeld. Door dit huwelijk kreeg de familie rechten op een deel van het graafschap Limpurg-Speckfeld in het Heilige Roomse Rijk en wordt sindsdien tot de regerende families in Europa gerekend.
Op vrijdag 12 mei jl. vond er een bezoek aan kasteel Rechteren plaats, dat georganiseerd werd door de Nederlandse Kastelenstichting. Naast een rondleiding door Christiaan graaf van Rechteren Limpurg door het kasteel, was er ook een rondleiding in het park. Tijdens beide rondleidingen kregen de deelnemers onder meer te zien en te horen welke vernieuwingen en verbeteringen er tot stand zijn gebracht. Het maakt Rechteren tot een kasteel waar de geschiedenis levend blijft en tegelijk wordt vernieuwd.
Voor meer informatie over de Nederlandse Kastelenstichting en de excursies voor haar donateurs zie https://www.kastelen.nl/
Afb. 4. Het park is in de afgelopen verjongd en vernieuwd, waarbij vele nieuwe boomsoorten zijn aangeplant, zodat ook de komende generaties kunnen genieten van mooie doorkijkjes.
Afb. 1. Jonkheer dr. ir. Tom Versélewel de Witt Hamer overhandigde aan drs. Hélène Oppatja, directeur Centraal Bureau voor Genealogie, het eerste exemplaar. Naast Tom de Witt Hamer zitten in het bestuur van de Stichting Uitgave Nederland’s Adelsboek: Claudia barones van Harinxma thoe Slooten, drs. Willem baron van Lawick van Pabst en mr. Marc Scheidius.
Afgelopen donderdag vond in het sfeervolle Maltezerhuis van de Nederlandsche Balije der Souvereine Orde van Malta in Utrecht de boekpresentatie plaats van het eerste deel van een nieuwe état présent serie van het Nederland’s adelsboek, waarin de adellijke families met de beginletters A en B zijn opgenomen. Een historisch moment, omdat het laatste Rode Boekje in 2014 verscheen. Het leek even bijna alsof er geen nieuwe delen meer zouden verschijnen, omdat het Centraal Bureau voor Genealogie (CBG) om financiële redenen ging stoppen met deze serie.
Gelukkig was er jonkheer dr. ir. Tom Versélewel de Witt Hamer, die voorzitter was van de Raad van Toezicht van het CBG. Hij nam het initiatief en regelde dat er een stichting werd opgericht, de Stichting Uitgave Nederland’s Adelsboek, die de serie nu voortzet. Hij maakte ook afspraken met het Historisch Bureau De Clercq en Uitgeverij Verloren, die de uitgave verzorgen, en zorgde er voor dat het belangrijke archief van ca. 12 meter van het Nederland’s Adelsboek werd ondergebracht bij de Hoge Raad van Adel. Ook voor de laatste voorwaarde, de financiering, wist hij resultaat te boeken. De uitkomst van zijn inspanningen is dit nieuwste deeltje, waarbij zeker de grote inzet van de drie andere bestuursleden en de vrijwilligers genoemd moeten worden.
In zijn welkomstwoord noemde Tom de Witt Hamer hoe de nieuwe privacy wetgeving AVG voor problemen dreigde te zorgen. Moest er gewoon doorgegaan worden of kon er beter gestopt worden i.v.m. dreigende boetes? Mr. Ruud baron van Hövell tot Westerflier (1950-2022) kwam daarom het bestuur versterken, om dit te onderzoeken. Vanwege het historische en wetenschappelijke karakter van Nederland’s Adelsboek oordeelde de Autoriteit Persoonsgegevens uiteindelijk, dat er gebruik gemaakt zou kunnen worden van de zogenaamde ‘journalistieke vrijheid’ die opgenomen is in de AVG.
Daarna begon het werk voor de vrijwilligers om alle wijzigingen sinds de laatste uitgave in 1988 van deel A-Bl bij elkaar te krijgen. Voor de ene familie lukte dit makkelijker dan voor de andere en de zoektocht ging via internet, LinkedIn, Facebook of via persoonlijke contacten. Nieuwe problemen doken op, want de Wet op de Adeldom van 1994 heeft er voor gezorgd dat er binnen bepaalde gezinnen sommige kinderen wel van adel zijn en andere niet. En wat te doen met mensen die niet opgenomen wilden worden, of die bepaalde informatie op basis van de AVG niet vermeld wilden hebben? Het leidde tot situaties als gescheiden eerste partners, die niet vermeld zijn, maar ook tot zoons die nog snel in het huwelijk traden, omdat zij hun partner graag vermeld wilden hebben.
Nederlandse adel moderniseert
Ook al zal bovenstaand tussenkopje voor een aantal mensen misschien een gruwel zijn, maar dit deel van het Rode Boekje laat bij het doorlezen zien dat de Nederlandse adel met zijn tijd meegaat: er zijn zowel huwelijken en geregistreerde partnerschappen m/v, m/m als v/v in terug te vinden, maar er zijn ook veel ongehuwde edelen, waarbij tegenwoordig bij wijze van spreken een op een bierviltje geschreven relatie al voldoende is om in het Rode Boekje genoemd te worden. Naast geadopteerde kinderen wordt nu ook de familiegeschiedenis recht gedaan door buiten een huwelijk geboren kinderen op te nemen van voor de Wet op de Adeldom van 1994. Omdat deze wet geen terugwerkende kracht heeft (een historische fout, vindt AiN) hebben deze kinderen geen titel of predikaat en behoren dus niet tot de Nederlandse adel. Het vermelden van hun namen zal de velen die dit betreft zeker goed doen. Bijzonder is ook dat in enkele gevallen zelfs genoemd wordt, dat er nageslacht is van adellijke dames, die hun familienaam aan hun eigen kinderen hebben doorgegeven. AiN vindt dat een volgende stap zou kunnen zijn: vermeld deze niet-adellijke naamdragers cursief. Het geeft immers duidelijkheid over wie wel of niet recht heeft op een titel of een predikaat.
Afb. 2. Het familiewapen van de prinsen De Bourbon de Parme. Foto met dank aan de Hoge Raad van Adel
Prinselijke familie De Bourbon de Parme: de grote afwezige
In 1996 werden Carlos, Margarita, Jaime en Carolina de Bourbon de Parme, kinderen van H.K.H. Prinses Irene, als prins/prinses ingelijfd in de Nederlandse adel met het predicaat Koninklijke Hoogheid en in 1997 volgde de eerste opname van deze prinselijke familie in het Rode Boekje. In dit nieuwste deel ontbreekt de familie grotendeels. Wel opgenomen is Carlos prins de Bourbon de Parme, als Chef de Famille, en zijn eerstgeboren zoon, die buiten het huwelijk geboren werd. Deze Carlos junior kreeg bij K.B. van 3 mei 2018 de naam De Bourbon de Parme met de titel prins en het predicaat Koninklijke Hoogheid. Hij zal in de toekomst zijn vader als Chef de Famille van de prinselijke familie De Bourbon de Parme opvolgen, maar niet als Hoofd van de voormalig regerende hertogelijke tak van de Hertogen van Parma.
Magazine AiN: met de nu ontbrekende gegevens De Bourbon de Parme
En waarom de rest van deze familie niet vermeld wil worden? Daar kan op dit moment alleen naar gegist worden en het roept vragen op als: wilde men niet samen met Carlos junior vermeld worden? Voelt de familie zich boven de andere Nederlandse adellijke families verheven? Wij gaan voor u informeren! In één van de komende magazines van AiN volgt in iedere geval een état présent van de Nederlandse prinsen en prinsessen De Bourbon de Parme op basis van openbare bronnen en geheel AVG proof!
Blauwe Boekje van het Nederland’s Patriciaat
Binnenkort volgt op onze website meer informatie over het onlangs verschenen nieuwste deel. Dit is in uitvoering hetzelfde, alleen met de bekende blauwe buitenkant. Uitgever Thys VerLoren merkte op dat het uitgeven van beide series (‘historisch gezien zijn de Rode en Blauwe Boekjes zusjes van elkaar’) door dezelfde uitgever de uniformiteit bevordert. Ook al merkte hij op dat het Blauwe Boekje enkele millimeter groter was uitgevallen. Het deed één van de aanwezigen met veel humor opmerken: “Zij zullen het nodig hebben!”
Benieuwd geworden naar dit eerste deel van de nieuwe reeks van het Nederland’s Adelsboek? Kijk dan snel op deze website en bestel uw exemplaar vandaag nog bij Uitgeverij Verloren! Link: Nederland’s Adelsboek 99 état présent A-B (2023) (verloren.nl)
Afb. 1. Een historisch gezien belangrijk brief aan Willem des H.R. Rijksgraaf Bentinck, die we hier op een portret naar Liotard zien in het Rijksmuseum Amsterdam. Foto van de brief met hartelijke dank aan Bubb Kuyper Veilingen in Haarlem.
Lotnummer 78/2436 betreft een historisch gezien interessante brief uit 1749 van de Britse politicus Philip Yorke, 1st Earl of Hardwicke (1690-1764), aan Willem des H.R. Rijksgraaf Bentinck, heer van Rhoon en Pendrecht (1704-1774). De brief werd door de Graaf van Hardwicke meegegeven aan zijn twee zoons en hij vroeg in deze brief om hun bescherming door Graaf Bentinck. Willem Bentinck was een politicus en belangrijk adviseur van Stadhouder Willem IV. Hij was onder meer president van de Ridderschap van Holland, lid van de geheime Raad van de Prinses-Gouvernante en ondernam als diplomaat verschillende missies naar Engeland, Denemarken, Aken en Wenen. Hij huwde Charlotte Sophie des H.R. Rijksgravin von Aldenburg (1715-1800) en haar leven is kleurrijk beschreven door Hella Haasse in ‘Mevrouw Bentinck. Onverenigbaarheid van karakter & De groten der aarde’.
Graaf van Hardwicke feliciteert hem in deze brief met zijn succes, speciaal met de ‘happy Conclusion of that Peace, which we now enjoy’. Waarschijnlijk betreft dit een verwijzing naar de Vrede van Aken (1748), waarbij o.a. Frankrijk zich terugtrok uit de Republiek. Hij spreekt ook het Engelse vertrouwen in Bentinck uit ten aanzien van de Nederlandse financiën. Vijf andere brieven aan Willem Bentinck maken ook deel uit van dit lotnummer.
De brieven worden getaxeerd op 100-150 euro. Veilingopbrengst 325 euro.
Lotnummer 78/2411 betreft 14 manuscripten uit de Friese adellijke familie Van Sytzama uit de periode 1714-1833. Dit lot bevat o.a. een verlenging van het verlof namens vaandrig Fecco Dominicus van Sytzama (1714), 2 stamkaarten voor hem (1720) en zijn vrouw Anna Clant (1732), een brief van J.W. van Ayta aan zijn neef luitenant-colonel F.D. baron van Sytzama, die zich verontschuldigt voor het transport van een van zijn officiersbagagekoffers (1744), een koopakte namens Maurits Pico Diederik van Sytzama (1786) en een kopie van het testament van C.M. van Heemstra, weduwe van dezelfde (1796). Andere genoemde personen: Douwe Jan Andries van Sytzama, Johannes Galenus baron van Sytzama en Henri baron van Sytzama.
De 14 manuscripten worden getaxeerd op 150-200 euro. Veilingopbrengst 210 euro.
Afb. 2. Links de kwartierstaat van Fecco Dominicus van Sytzama en rechts een brief van R. van Burmania. Foto’s met hartelijke dank aan Bubb Kuyper Veilingen in Haarlem.
Afb. 1. Koningin Elizabeth II in vol ornaat na haar kroning in 1953 met de symbolen van haar koningschap: the Imperial Crown, the Sceptre and the Orb. By Cecil Beaton – Royal Collection RCIN 2153177, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=122817149
Afgelopen week werd bekend dat de vertegenwoordigers van het House of Lords, de Britse Eerste Kamer, niet in business suit hoeven te komen in Westminster Abbey, maar desgewenst in ceremonieel tenue mogen verschijnen; het zal dus dringen zijn geweest bij de stomerij in de afgelopen dagen. Bij de kroning in 1953 van Koningin Elizabeth II ging dit vergezeld van een ‘coronet’. Iedere titel heeft zijn eigen rangkroon en aan het aantal bladeren en parels is te zien of het gaat om de titel Duke, Marquess, Earl, Viscount of Baron. In het onderstaande filmpje kunt u het moment van de kroning van Koningin Elizabeth terugzien, met op de achtergrond de leden van het House of Lords die hun ‘coronet’ opzetten.
Magazine stichting Adel in Nederland: kroningsuitgave
In een speciale uitgave van het digitale magazine van de stichting Adel in Nederland ter gelegenheid van de kroning van Koning Charles III wordt uitgebreid ingegaan op de banden tussen de Nederlandse en de Britse adel. Speciale aandacht hierbij is er voor de graven Van Reede van kasteel Amerongen, die de titels Earl of Athlone en Baron of Aughrim hadden. Op kasteel Amerongen wordt nog steeds de ‘coronet’ bewaard van graaf Van Reede, 7th Earl of Athlone, die waarschijnlijk aanwezig is geweest bij de kroning van Koning George IV op 19 juli 1821 in Westminster Abbey.
Op zaterdag 27 mei is het weer zover en dan zal voor de negende keer het Tulpenbal georganiseerd worden in een weekend vol activiteiten. Dit keer is als locatie gekozen voor de grote zaal in het Grand Hotel Krasnapolsky in Amsterdam. Hier zullen gasten uit binnen- en buitenland, van adel en niet van adel zich verzamelen voor een feestelijke avond in stijl en met traditie, maar tegelijk is er ook een ongedwongen sfeer en mogelijkheid om oude bekenden te ontmoeten en nieuwe vriendschappen te sluiten.
Afb. 1. V.l.n.r. Z.H. Michael Hertog van Mecklenburg, Sophia Prinses Wolkonsky, Hande Macit en haar toenmalige verloofde Z.H. Alexander Erfprins van Mecklenburg. Laatstgenoemde twee hebben elkaar ontmoet op het Tulpenbal in 2019 en zijn op 17 september 2022 in het huwelijk getreden. Alexander is de oudste zoon van Z.H. Hertog Borwin van Mecklenburg, Chef de Famille van het Huis Mecklenburg-Strelitz. Foto met hartelijke dank aan Albert Nieboer/ https://www.royalpress.nl
Programma & Kaartverkoop
Naast het bal op zaterdag 27 mei zijn er in dit weekend meer activiteiten. Er is op vrijdag een Pre-Party in de Koninklijke Industrieele Grote Club, op zaterdagmiddag is er een surprise tocht met lunch en op zondag is het Ascot Day op de Polo Club Wassenaar.
Benieuwd naar meer informatie en kaarten online bestellen? Wees dan snel, want de laatste weken van de kaartverkoop zijn ingegaan! Link: https://www.tulipsball.com
Afb. 2. Z.K.H. Prins Nicolae van Roemenië opende vorig jaar het bal samen met Sophia Prinses Wolkonsky. Foto met hartelijke dank aan Albert Nieboer/ https://www.royalpress.nl
Zaterdag 6 mei is de Kroning in Westminster Abbey van Koning Charles III. Hierbij zullen eeuwenoude tradities een belangrijke rol spelen, maar de Britse adel zal grotendeels niet aanwezig zijn en hun traditionele rol is verdwenen. In het verleden was het zo dat de ‘peers’, de dragers van de erfelijke titels Duke (hertog), Marquess (markies), Earl (graaf), Viscount (burggraaf) en Baron erfelijk zitting hadden in The House of Lords, de Britse Eerste Kamer. Als leden van het parlement waren zij daarom ook aanwezig bij de Kroningen.
In 1999 ging The House of Lords Act echter in en verviel het erfelijk lidmaatschap voor deze ‘peers’. Tegenwoordig bestaat het grootste deel van het House of Lords uit ‘life peers’, dit zijn edelen die hun adellijke titel vanwege verdiensten hebben gekregen, maar waarvan de titel niet-erfelijk is en die dus niet doorgegeven kan worden aan hun oudste zoon. Na het overlijden van een ‘life peer’ keert zijn titel terug naar de Kroon en komt zijn zetel in het House of Lords beschikbaar voor een nieuwe ‘life peer’.
Van de ongeveer 800 leden van het House of Lords behoren er nu nog maar 75 tot de erfelijke Britse adel. Deze hebben hun zetel niet door erfopvolging gekregen, maar deze worden door hun standgenoten onderling uit de erfelijke Britse adel gekozen. In 1953 waren er nog circa 8000 genodigden in Westminster Abbey bij de Kroning van Koning Elizabeth, maar nu zullen dat er ongeveer 2000 zijn. Het lijkt erop dat het House of Lords dus niet in zijn geheel aanwezig zal zijn, maar met een vertegenwoordiging.
Coronets
Bij de Kroning in 1953 was het een spectaculair gezicht: op het moment dat Koningin Elizabeth gekroond werd, plaatsten alle aanwezige ‘peers’ hun ‘coronet’ op hun hoofd. Een ‘coronet’ is een rangkroon en aan het aantal bladeren en parels kan men zien welke titel de drager heeft. Deze ‘coronet’ werd alleen gedragen ter gelegenheid van een Kroning. Verder werd (en wordt!) deze bv. afgebeeld op portretten om de adellijke afkomst te benadrukken en de titel te symboliseren.
Na de Kroning vond in 1953 de eedsaflegging van de ‘peers’ plaats. De ‘senior peer’, de oudste titel van iedere rang, kwam naar voren, nam zijn coronet af en knielde voor de Koningin. Hetzelfde deden zijn collega titeldragers op hun plek in Westminster Abbey. Als eerste kwamen de Dukes aan de beurt en de Duke of Norfolk legde de volgende eed af: Bernard Duke of Norfolk do become your liege man of life and limb, and of earthly worship; and faith and truth I will bear unto you, to live and die, against all manner of folks. So help me God. Vervolgens stond de hertog op, net als de andere hertogen, en zij plaatsten hun coronet op hun hoofden. Hierna herhaalde hetzelfde ritueel zich bij de markiezen, graven, burggraven en baronnen.
Afb. 2. Arundel Castle: stamslot van de hertogen van Norfolk. De huidige bewoner is de 18th Duke of Norfolk, die de oudste hertogelijke titel heeft en daarom de ‘premier duke’ is en voorrang heeft op alle niet-koninklijke hertogen. Door Chensiyuan – Eigen werk, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=61252048.
24 hertogen
Drie leden van de Koninklijke Familie hadden in 1953 de titel hertog: de Duke of Edinburgh, echtgenoot van Koningin Elizabeth, en haar ooms de Dukes of Kent en Gloucester. Daarnaast waren er 27 niet-koninklijke hertogen. Inmiddels is de titel Duke of Leeds (1963), Newcastle (1988) en Portland (1990) uitgestorven, ook al leven de Earls of Portland voort. Nog steeds is één van de rijkste Britten een hertog: de Duke of Westminster. Samen bezitten de hertogen meer dan 400.000 hectare grond (ter vergelijking: de provincie Utrecht is ongeveer 150.000 hectare groot).
Een aantal van de grootste historische huizen in Groot Brittanië wordt nog steeds bewoond door hertogen: Chatsworth (Duke of Devonshire), Blenheim Palace (Duke of Marlborough), Woburn Abbey (Duke of Bedford), Arundel Castle (Duke of Norfolk), Alnwick Castle (Duke of Northumberland), Badminton House (Duke of Beaufort), Goodwood House (Duke of Richmond & Gordon), Inveraray Castle (Duke of Argyll), Floors Castle (Duke of Roxburghe en Belvoir Castle (Duke of Rutland). De Duke of Buccleuch & Queensberry bezit zelfs meerde grote historische huizen, waaronder Boughton House en Drumlanrig Castle. En dan noemen we de kleinere landhuizen en kastelen nog niet eens. Het zijn de uitzonderingen bij de hertogen die geen land of historische huizen bezitten.
Not amused
Toch zijn er maar enkele hertogen uitgenodigd en de Duke of Rutland liet weten, dat hij niet echt begreep waarom niet, terwijl zijn familie al zo’n 1000 jaar de monarchie steunt. Ook andere ‘peers’ ‘are not amused’ en betreuren de breuk met deze traditie. Op dit moment is de aanwezigheid van twee hertogen bekend: Edward William Fitzalan-Howard, 18th Duke of Norfolk, die de oudste niet-koninklijke hertogelijke titel heeft en daarmee de ‘premier duke’ is, en Richard Walter John Montagu Douglas Scott, 10th Duke of Buccleuch and 12th Duke of Queensberry, die High Steward van Westminster Abbey is en eigenaar van ongeveer 88.000 hectare land in Schotland (het is nog niet bevestigd of de Duke of Buccleuch i.v.m. het overlijden van zijn echtgenote op 30 april jl. aan- of afwezig zal zijn). De Duke of Norfolk heeft als Earl Marshal een erfelijke officiële functie en organiseert onder meer de begrafenissen en kroningen. De Duke of Buccleuch & Queensberry zal de scepter Westminster Abbey binnendragen. Verder is bekend dat in ieder geval de 7th Marquess of Cholmondeley als lord-in-waiting aanwezig zal zijn en de 7th Baron Carrington als Lord Great Chamberlain. Lord Oliver Cholmondeley (2009), zoon van voornoemde markies, zal één van de 8 ere-pages zijn.
Afb. 3. Edward William Fitzalan-Howard, 18th Duke of Norfolk, in functie als Earl Marshal, een erfelijke functie waarmee hij verantwoordelijk is voor de organisatie van de Kroning. By Annabel Moeller (for the House of Lords) – File:The_Royal_Party_departs.jpg, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=117904818
Afb. Jane Goodall – screenshot uit https://www.youtube.com/watch?v=n_Kir4OvgLo
Het afgelopen weekeinde was Jane Goodall in Nederland om lezingen te geven, waarmee zij vooral jongeren wilde bereiken en wilde laten weten dat iedereen iets kan betekenen voor het behouden van de natuur. Zij geniet grote bekendheid vanwege haar onderzoek naar chimpansees in het wild in Tanzania. Veel minder bekend is, dat Valerie Jane Morris Goodall gehuwd was met de Nederlandse filmproducent en auteur Hugo Arndt Rodolf baron van Lawick (1937-2002).
Vanwege haar vele verdiensten heeft het Z.M. de Koning behaagd om haar te benoemen tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Jane Goodall (88 jaar) is nog steeds het hele jaar onderweg om lezingen te geven. Hierbij spreekt ze niet alleen over mensenrechten, maar ook over de klimaatcrisis én over haar hoop op een betere toekomst.
Afb. John Töpfer, directeur stichting Adel in Nederland, heeft de familie Van Heeckeren als onderzoeksproject en staat hier bij het borstbeeld van Florent ridder van Ertborn, die met een Nederlandse barones Van Heeckeren van de Wiersse gehuwd was.
Op de foto met Florent ridder van Ertborn, gehuwd met een barones van Heeckeren van de Wiersse, die zijn buitengewoon belangrijke schilderijenverzameling aan de stad Antwerpen schonk, die nu de kern vormt van de collectie van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen. En zo is er altijd weer ergens een link met Nederlandse adel te ontdekken 😀 Binnenkort volgt hier op deze site een kort verhaal over hem met een door ons ontdekte, onbekende foto van deze ridder Van Ertborn.
Over een maand op zaterdag 27 mei is het weer zover en dan zal voor de negende keer het Tulpenbal georganiseerd worden in een weekend vol activiteiten. De kaartverkoop is op dit moment al in volle gang, dus wacht niet meer te lang met het kopen van uw kaarten! Dit keer is als locatie gekozen voor de grote zaal in het Grand Hotel Krasnapolsky in Amsterdam. Hier zullen gasten uit binnen- en buitenland, van adel en niet van adel zich verzamelen voor een feestelijke avond in stijl en met traditie, maar tegelijk is er ook een ongedwongen sfeer en mogelijkheid om oude bekenden te ontmoeten en nieuwe vriendschappen te sluiten.
Afb. 1. Koningin Geraldine van Albanië (1915-2002) was van geboorte een Hongaarse Gravin Apponyi de Nagy-Appony. Toen zij in het huwelijk trad met Koning Zog van Albanië werd zij de Witte Roos van Hongarije genoemd. Ter gelegenheid van haar huwelijk werd een nieuw diadeem gemaakt met naast de heraldische geit uit het wapen van Koning Zog, rozen voor Koningin Geraldine. By Unknown author – https://www.kultplus.com/tag/mbreteresha-geraldine/page/2, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=93210225.
Queen Geraldine Foundation
Eregasten dit jaar zijn Z.K.H. Kroonprins Leka II en H.K.H. Kroonprinses Elia van Albanië. Kroonprins Leka is de kleinzoon van Koning Zog I van Albanië (1895-1961) en Koningin Geraldine (1915-2002), een geboren Hongaarse Gravin Apponyi de Nagy-Appony. Kroonprinses Elia richtte in 2012 de Queen Geraldine Foundation op met als doel om kwetsbare en kansarme gemeenschappen en individuen toegang te geven tot gezondheidszorg, onderwijs, veiligheid en beroepsopleiding en andere duurzame oplossingen die hun levensonderhoud ondersteunen en verbeteren. De gehele opbrengst van de veiling zal deze keer naar de Queen Geraldine Foundation gaan, waarbij Clemens van Steijn als veilingmeester hoopt om nog meer af te kunnen slaan dan vorig jaar, toen er 11.500 euro voor het goede doel werd opgehaald. Voor meer informatie over de Queen Geraldine Foundation zie http://www.queengeraldinefoundation.org
Programma & Kaartverkoop
Naast het bal op zaterdag 27 mei zijn er in dit weekend meer activiteiten. Er is op vrijdag een Pre-Party in de Koninklijke Industrieele Grote Club, op zaterdagmiddag is er een surprise tocht met lunch en op zondag is het Ascot Day op de Polo Club Wassenaar.
Op de linkerfoto: de traditionele middernachtsquadrille. Op de rechterfoto het erecomité met v.l.n.r.: Z.H. Michael Hertog van Mecklenburg, Z.K.H. Prins Nicolae van Roemenie, Vice-Admiraal (bd) Matthieu Borsboom, H.D.H. Prinses Sophia Wolkonsky, Z.H. Alexander Erfprins van Mecklenburg, H.H. Hande Erfprinses van Mecklenburg en Clemens van Steijn.
Afb. 1. Twee van de drie auteurs van ‘Zutphens: klip en kläör’: links Lex Schaars, rechts Gerrie Willemsen-Häövelink en in het midden John Töpfer, directeur stichting Adel in Nederland.
Gisteren vond in Het Bornhof in Zutphen de boekpresentatie plaats van een uniek boek over het Zutphens dialect: ‘Zutphens: klip en kläör’, door Gerrie Willemsen-Häövelink, Gerrit Bril en Lex Schaars. De stichting Adel in Nederland werd uitgenodigd vanwege de medewerking met een foto van L.A.F.H. baron van Heeckeren van Waliën (1817-1889), die in 1859 aan de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde in Leiden een ‘Proeve van eene vertaling van het Evangelie van Johannes in het plat-Zutphensch’ stuurde. Hoewel deze vertaling niet in het Zutphens was, maar in de Achterhoekse streektaal van de omgeving van Zutphen, is deze toch van belang geweest voor dit boek, omdat er opmerkingen in staan die over het dialect van de stad gaan.
Het eerste exemplaar werd door Femia Siero, directeur Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, overhandigd aan de heer Wimar Jaeger, waarnemend burgemeester van Zutphen. Diens vader was ‘Zutphenees’, maar had zijn kinderen bewust met ABN taalgebruik opgevoed. Wimar Jaeger vindt dat nu een gemis, want… “als er iets is waar je je samen mee verbonden voelt, dan is dat je eigen taal.” Hij hoopte in de toekomst gewapend met dit woordenboek nog heel vaak woorden uit het Zutphens dialect te kunnen gebruiken bij gelegenheden.
Het boek bevat naast een woordenboekgedeelte ook verhalen en is rijk geïllustreerd. Er is door de drie auteurs vanaf 1980 jarenlang aan gewerkt, waarbij de basis de vragenlijsten waren, die door vrijwilligers in de periode 1980-2009 zijn ingevuld. Aan deze zeer gewaardeerde vrijwilligers is het boek dan ook opgedragen, omdat zij hebben vastgelegd, wat anders verloren gegaan zou zijn.
Auteur Gerrie Willemsen- Häövelink vertelde vervolgens in het Zutphens haar jeugdherinneringen, die voor de aanwezigen het Zutphens verleden deed herleven en op veel herkenning kon rekenen.
Ook auteur Lex Schaars kreeg het woord en benadrukte hoe het Zutphens door de eeuwen heen geroemd werd om het taalgebruik. Al in 1654 schreef “de Arnhemmer Arend van Slichtenhorst: “De burghery is beleefd en spraekzaam” en in 1772 schreef de Amsterdammer Pieter Jan Entrop: “De Stad van Zutphen is … ook wel voorzien van Inwoonders, die beleeft, spraakzaam en aangenaam in de verkeeringe zyn.” Professor Johan Winkler formuleerde het in 1874 zo: “De zutfensche tongval klinkt aangenamer en is vloeiender, minder hard dan het echte achterhoeksch; dit klinkt min of meer boersch en grof, het zutphens netter en gekuischter.” Eeuwenlang was de stad Zutphen een belangrijk bestuurscentrum, waar de adel uit de omtrek hun voorname stadshuizen had en dit zal zeker van invloed zijn geweest. De al eerder genoemde baron Van Heeckeren van Waliën vond dan ook dat de Zutphen voorop liep en zich in de taalontwikkeling eerder aanpaste dan de omgeving.
Afb. 2. Ludolph Anne Frederik Hendrik baron van Heeckeren van Waliën werd geboren in Zutphen op 9 juli 1817 als zoon van mr. Evert Ludolph baron van Heeckeren van Waliën (1784-1838) en Petronella Suzanna Helena Lulofs (1791-1823). Hij was luitenant-ter-zee 2e klasse 1839-1846, lid van de gemeenteraad van Zutphen, schoolopziener in het 4e district van Gelderland 1860-1872, secretaris van de Geldersche Maatschappij van Landbouw 1855-1887, archivaris van Zutphen 1877-1884 en oprichter van de voorloper van het Stedelijk Museum in Zutphen. Vanwege zijn verdiensten werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Eikenkroon. Hij overleed in Zutphen op 13 december 1889. Hij huwde 1e Zutphen 25 juli 1867 Coenradina Henriëtta barones van Haersolte, geboren Deventer 15 februari 1813, overleden Zutphen 28 december 1880, en hij huwde 2e Wiesbaden 16 mei 1882 Charlotte Wilhelmine Caroline Louise barones van Heeckeren van Waliën, geboren Zutphen 15 mei 1837, overleden Beek, Ubbergen 27 december 1906. Beide huwelijken bleven kinderloos. Bron: Nederland’s Adelsboek, jaargang 84 (1994), p. 266, Woerden.
