Op vrijdag 10 januari jl. vond in de Lutherse Kerk in Amsterdam de verdediging plaats door Leo van Putten van zijn proefschrift ‘De laatste heer van Amerongen, een Europees edelman in een Nederlandse dorpsgemeenschap’. Er waren veel complimenten voor zijn uitgebreide onderzoek, waarvoor hij monnikenwerk verrichtte door onder meer de vele brieven die hij las. Het resulteerde uiteindelijk in een boek, dat zondermeer een aanrader is om te lezen!
Godard graaf van Aldenburg Bentinck werd in 1879 op grootse wijze met ‘eerewachten te paard en te voet’ welkom geheten als nieuwe heer van Amerongen. Vanaf dat moment was zijn missie om kasteel Amerongen te bewaren voor zijn nageslacht en stevig in te bedden in de dorpse samenleving.
Daarnaast was hij zich er van bewust dat hij een telg was van de Bentincks, een familie die tot de hoge adel werd gerekend en ‘ebenbürtig’ werd beschouwd aan de regerende vorstelijke families. Hij huwde overeenkomstig het ‘Hausgesetz’ van de Bentincks met Louise gravin van Bylandt, die zowel van vaders- als aan moederskant aan de juiste voorwaarden van adellijke afkomst voldeed en daarnaast ook nog eens zeer gefortuneerd was.
De Bentincks waren internationaal georiënteerd en leden behoorden zowel tot de Engelse als Duitse adel. Voor Godard was de vraag: waar hoor ik bij? Pas in 1920 maakte hij de keuze om zich in de Nederlandse adel te laten inlijven. Inmiddels had hij de gevluchte Duitse Keizer Wilhelm II onderdak verleend en dit leidde tot een verkoeling van het contact met de Engelse tak van de familie, omdat hij te weinig oog had voor wat de Engelse kant van de familie te verduren had gehad in de Eerste Wereldoorlog.
Na de Eerste Wereldoorlog begon graaf Godard in Amerongen terrein te verliezen: de belastingen gingen omhoog, personeel werd duurder, maar tegelijkertijd probeerde hij zijn representatieve leefstijl te handhaven. Zijn zoons conformeerden zich uiteindelijk niet aan het ‘Hausgesetz’ en huwden niet-adellijke vrouwen. Na zijn overlijden bleef Amerongen onverdeeld en zijn oudste zoon voelde zich niet geroepen om hem als heer van Amerongen op te volgen. Niet alleen kwam hiermee een einde aan de dynastieke betekenis van deze tak van de Bentincks, maar uiteindelijk ging kasteel Amerongen ook verloren voor de familie en werd verkocht om in 1977 een museum te worden.
In tegenstelling tot Godard graaf van Aldenburg Bentinck is Leo van Putten met zijn onderzoek en boek wel in zijn missie geslaagd: een boek waar de komende generaties in kunnen blijven lezen hoe het een graaf in veranderende tijden verging.
Benieuwd naar meer informatie over dit boek (aanrader!) en bestelmogelijkheid? Kijk dan op https://www.aup.nl/nl/book/9789048561070/een-europese-edelman-in-amerongen
