Afb. Frits baron van Tuyll van Serooskerken (1851-1924). Door Onbekend – KNBLO, F49809, Regionaal Archief Nijmegen, Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=35879837
Frederik Willem Christiaan Hendrik (‘Frits’) baron van Tuyll van Serooskerken (1851-1924) was kamerheer i.b.d. van Koning Willem III en Koningin Wilhelmina. Naast voorzitter van de Algemeene Nederlandse Vereniging voor Vreemdelingenverkeer was hij lid van het algemeen College van advies voor de lichamelijke opvoeding, secretaris en voorzitter van de Nederlandse Harddraverij- en Renvereeniging en voorzitter van de koninklijke Nederlandse Jachtvereeniging.
In 1912 werd Frits van Tuyll de eerste voorzitter van het Nederlands Olympisch Comité en in 1898 was hij ook de eerste Nederlander die Lid werd van het Internationaal Olympisch Comité.
In 1928 werd er ter ere van hem het standbeeld De Olympische Groet geplaatst voor het Olympisch Stadion in Amsterdam.
Afb. In dit grote huis, met zeer fraaie Gelderse trapgevels met kenmerkende golvende lijnen, woonden in het verleden adellijke geslachten als Thoe Boecop en Van Twickelo. De bewoners bleven na de Reformatie katholiek en boden de Paters Franciscanen in hun huis de mogelijkheid om hier te wonen en de mis te lezen. Op deze wijze ontstond hier een huiskerk. In de 18e eeuw werden deze paters eigenaar van dit pand en het staat nog steeds bekend als Paterskerk.
Onder de titel ”doorzomeren met cultuurZIEN” organiseert cultuurZIEN tijdens de zomervakantie vier stadswandelingen door Kampen. Iedere wandeling vindt in de avond plaats, duurt ca 1,5 uur en de deelnamekosten bedragen € 10, – p.p.p.w.
De stadswandeling op 27 juli heeft als thema ”Adel in Kampen, tussen Vispoort en Bovenkerk”. Kampen was in de 19e eeuw een aantrekkelijke stad om in te wonen voor de bovenlaag van de bevolking. De gemeentepolitiek was in de eerste helft van de eeuw ook gericht op het aantrekken van families uit deze groep. Gezien het grote aantal adellijke families in de stad, was men daar behoorlijk succesvol in. Daaronder bevonden zich zeer oude adellijke geslachten, zoals de freules Sickinghe en de graaf Van Rechteren Limpurg. Tussen 1843 en 1866 was jonkheer Wttewael van Stoetwegen burgemeester van Kampen. Aan de Oudestraat woonden de freules Van Dörnberg Heiden en hun buurman was jonkheer Ortt. Wethouder Johannes Jacobus van Ingen stamde uit een Kamper geslacht, waarvan één tak geadeld zou worden. Na instelling van het koninkrijk werden sommige personen geadeld, vanwege hun militaire verdiensten, zoals de officiersfamilie Van Spengler aan de Burgwal. Zij hadden zich op het slagveld onderscheiden in de strijd tegen de Fransen en patriotten.
De stadswandeling over ”Adel in Kampen” start op 27 juli om 19.30 uur op het Visplein. Vooraf opgeven voor deelname kan via kunst@cultuurzien.nl of bel (038)331 10 24.
Afb. Genodigden bekijken de panelen met informatie. Tweede van links gastspreker Tom de Witt Hamer.
De reizende tentoonstelling genaamd ,,Johannieters aan de Noordzeekust’’ is nu in Leer te zien. In de Duits-Nederlandse kuststreek speelden de Johannieters een belangrijke rol in de ontwikkeling van de waterbouw, de landbouw en de cultuur. Uit een oorkonde blijkt dat er in het jaar 1319 al twintig Friese Johannieterkloosters aan de Noordzeekust waren. In de werkgroep van Oost-Friese kloosterplaatsen van de kloostervereniging Ihlow ontstond het idee, om in een reizende tentoonstelling de geschiedenis van de Johannieterkloosters in Groningen, Oost-Friesland en Oldenburg aan de man te brengen.
Jonkheer dr. ing. Tom Versélewel de Witt Hamer uit Groningen sprak over het verleden en heden van de Johannieter in Nederland en pianist Carl Anton Freiherr (baron – red.) zu Inn- und Knyphausen uit Nüttermoor begeleidde op zijn klavecimbel de feestelijke opening met muziek uit de Barok.
Afb. 1. Twee teckels houden al sinds 1893 trouw de wacht bij het graf van Cécile Smissaert née jonkvrouwe de Kock (1847-1893). De afgevallen bladeren en afgebroken bloemen symboliseren de eindigheid van het leven.
In Diepenveen ligt aan de Roeterdsweg de oude uit 1868 daterende Algemene begraafplaats. Op deze dodenakker treft men namen aan van patriciaatsfamilies als Crommelin, Ankersmit, Kronenberg, Iordens, IJssel de Schepper en Van Lennep, maar ook adellijke als Van Tuyll van Serooskerken, Goldman, Rethaan Macaré, Van der Borch van Verwolde, Smissaert en De Kock.
De begraafplaats ligt verstild en was enigszins aan het verval prijs gegeven, maar in het voorjaar van 2012 is een zeer gemotiveerde werkgroep begonnen met het in oude staat terugbrengen van het oudste gedeelte: hekwerken zijn gerestaureerd, zerken zijn herplaatst en de belettering is weer leesbaar gemaakt. Helemaal achteraan op de begraafplaats vindt men het indrukwekkende graf-met-de-hondjes.
Afb. 2. Het familiewapen Smissaert: in blauw negen gouden sterren met links bovenin zichtbaar een zwart vrijkwartier met twee golvende zilveren dwarsbalken.Afb. 3. Honden staan symbool voor trouw. Zo ligt aan de voeten van Willem van Oranje op zijn praalgraf in Delft ook een hond als symbool van trouw.
Jonkvrouwe Cécile de Kock werd geboren op 30 augustus 1847 in ’s-Gravenhage als dochter van jonkheer Karel Wendelin de Kock en jonkvrouwe Louise Elisabeth des Tombe. Haar vader was officier bij de infanterie en werd uiteindelijk generaal-majoor titulair. In de jaren 1858-1879 was hij adjudant van de Prins van Oranje, de oudste zoon van Koning Willem III.
Op 5 mei 1870 huwde zij in ’s-Gravenhage op tweeëntwintigjarige leeftijd Otto Adriaan Smissaert, die op dat moment zelf eenentwintig jaar oud was. Het was een voornaam gezelschap dat op het stadhuis verscheen, want voor de bruid traden haar ooms Albert Hendrik Wendelin baron de Kock, President van den Raad van Indië, en jonkheer Hendrik Pieter de Kock, kapitein-ter-zee en Inspecteur van het Loodswezen, als getuigen op en ook de bruidegom had twee ooms als getuigen: Jacob Willem Hendrik Smissaert, lid van de gemeenteraad in ’s-Gravenhage, en Edward baron van Lynden, lid van de Ridderschap van Gelderland, oud-controleur der directe belastingen en oud-lid van de Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten van Gelderland.
Op 28 juli 1873 werd in ´s-Gravenhage hun eerste kind geboren: Annette. Nadien vertrokken zij op 15 maart 1874 vanuit Marseille met het schip ‘Tigre’ naar Singapore. Hier vandaan werd de reis met het stoomschip ‘Neva’ voortgezet naar Batavia, waar zij op 19 april aankwamen. Op 30 april werd de reis voortgezet per stoomschip ‘W. Cores de Vries’ naar het op Midden-Java gelegen Wono Pringgo. Hier bekleedde haar echtgenoot een functie op een suikerfabriek. De familie Smissaert was bekend met Nederlands-Indië, want de grootvader van haar echtgenoot was hier inspecteur-generaal van de tinmijnen op Banka en Billiton geweest en werd later resident van Banka, tot hij hier in 1819 door moordenaarshand om het leven kwam.
Afb. 4. Freule De Kock 19 jaar oud op het ‘Bal costumé du 19 Mars 1867’ van baron Van Brienen. Foto met hartelijke dank aan de Hoge Raad van Adel.
Helaas overleed hun dochtertje hier op 11 mei 1874 negen maand oud. Een jaar later werd op 9 april 1875 hier hun zoon Charles geboren en daarna keerden zij met een bediende in mei 1876 per stoomschip ‘Voorwaarts’ terug naar Nederland en kwam er aan hun Indisch avontuur al na twee jaar een einde; was het klimaat voor Cécile Smissaert misschien te zwaar geweest? Zij vestigden zich eerst in ‘s-Gravenhage, want op 4 augustus 1876 werd hier hun tweede zoon Lucien geboren. Nadien verhuisden zij naar Leiden en hier overleed aan het Rapenburg hun jongste zoontje op 4 januari 1877 nog maar vijf maanden oud.
Inmiddels had haar echtgenoot in Diepenveen het Huis Roobrug aangekocht en verbleef het gezin hier om te genieten van de geneugten van het landelijk leven. Een hoogtepunt bracht het jaar 1887, toen haar schoonvader in de Nederlandse adel verheven werd en vanaf dat moment gingen ook haar echtgenoot en enig overgebleven kind als jonkheer door het leven.
Op 1 juni 1893 kwam echter aan het geluk een einde, toen zij op vijfenveertigjarige leeftijd overleed op Huis Roobrug in Diepenveen, een diepbedroefde echtgenoot en een zoon van achttien jaar achterlatende: “Heden overleed, tot mijne diepe smart, mijne Echtgenoote Vrouwe Cécile Smissaert geb. De Kock.”
Haar leven was liefde De treurende weduwnaar stichtte haar een vorstelijke tombe met daarop het familiewapen Smissaert met het – nu wel heel toepasselijke – familiedevies ‘POUR MIEULX J’ENDURE’ (ik had nogal te verduren) en de tekst: “CECILE SMISSAERT geb. de KOCK 30 Aug. 1847 1 juni 1893. HAAR LEVEN WAS LIEFDE”, terwijl twee treurende teckels aan de voet van de tombe als symbool van trouw de wacht houden.
En hoe verging het de bedroefde weduwnaar verder? Nog geen jaar later hertrouwde hij zijn nichtje Marie Louise Crommelin (1848-1925) en ging met haar op het Huis Beukenhorst in Brummen wonen. Met haar vierde hij in 1919 nog het zilveren huwelijksfeest en overleed uiteindelijk in 1926 zevenenzeventig jaar oud, na het jaar ervoor voor de tweede keer weduwnaar te zijn geworden.
Met zijn eerste grote liefde werd hij echter nimmer herenigd, want hij werd in Brummen begraven naast zijn tweede echtgenote.
Bovenstaand verhaal stond eerder in de Nieuwsbrief van de Nederlandse Adelvereniging en in het digitale magazine van de stichting Adel in Nederland, jaargang 1, nr. 2 – april 2017. Dit magazine wordt drie keer per jaar per mail aan de donateurs van de stichting Adel in Nederland toegestuurd. Voor 17,50 euro per jaar kunt ook u donateur worden en dit magazine in uw mailbox ontvangen. Mail voor meer informatie naar info@adelinnederland.nl (i.v.m. omstandigheden reageren wij minder snel dan wij anders proberen te doen, graag uw begrip hiervoor).
Afb. 5. Het fraai gerestaureerde hekwerk benadrukt de monumentaliteit van dit graf.
Wiesje Alexandra Floor Meijer, geboren Amsterdam 13 juli 2024, dochter van Floris Christiaan Ruut Meijer en Anne Jacobine Meijer née jonkvrouwe van Geen.
Op landgoed Prattenburg is een vermist manuscript, dat al tientallen jaren zoek was, onlangs teruggekeerd. De ontdekker overhandigde de vuistdikke bundel aan de rentmeester en de archivaris van het landgoed. Dit register, deel 9 uit de handschriftenverzameling Opt Straeten van der Moelen, dateert uit 1642. Het bevat tekeningen van wapens in kerken in de gewesten Holland en Utrecht, een afschrift van de lijst van Utrechtse ridderhofsteden uit 1536 en de Verbandbrief van bisschop Rudolf van Diepholt uit 1436.
Prattenburg kwam in 1694 in het bezit van Jacob van Wijck en hij liet het twee jaar later na aan zijn neef mr. Anthony van Asch van Wijck (1662-1728), die burgemeester van Utrecht was. Prattenburg bleef sindsdien in het bezit van het geslacht Van Asch van Wijck
Afb. 1. Ellis Maud barones de Smeth née Brandon (1923-2024). Foto met dank aan Pvt pauline – Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15802414.
Ellis Maud barones de Smeth née Brandon, geboren Amsterdam 8 april 1923, Engelandvaarster, draagster Verzetsherdenkingskruis, overleden Schilde (B) 12 juli 2024, dochter van Frederik Charles Brandon en Adèle Cornelia Manikus, weduwe van Jan Anne baron de Smeth en eerder weduwe van Albert Vis.
Ellis Maud Brandon werd geboren in een familie van ondernemers en kooplieden, die een tijdlang in Ned.-Indië woonachtig was en door haar ondernemersactiviteiten wat meer internationaal georiënteerd was; zo was haar grootvader Jan Frederik Brandon gehuwd met de Britse Alice Evans en was haar overgrootvader consul van Uruguay. De familienaam was aanvankelijk Brandão en vermoedelijk betreft het oorspronkelijk een familie van Sefardische Joden uit Portugal.
Al in een vroeg stadium van de Tweede Wereldoorlog werd Ellis Maud Brandon actief in het verzet en werd zij koerierster voor de illegale bladen Het Parool en Vrij Nederland. Daarnaast probeerde zij Joodse gezinnen te overtuigen om te vluchten via een vluchtweg, die haar vriend en verzetsstrijder Herman Friedhoff (1920-2000) had helpen opbouwen. Uiteindelijk moesten zij en Herman Friedhoff onderduiken en een enerverende periode van acht maanden met steeds wisselende onderduikadressen volgde.
Tijdens de bezetting van ons land in de jaren 1940-1945 hebben zo’n 1700 Nederlandse mannen en vrouwen geprobeerd uit Nederland te ontsnappen om vervolgens vanuit Engeland tegen de Duitse bezetters te vechten. Ongeveer 700 hebben Engeland helaas nooit gehaald. Ellis Brandon vertrok in 1943 samen met Engelandvaarder Herman Friedhoff uit Nederland en kwam via België, Frankrijk, Spanje en Portugal in 1944 in Engeland aan. Hier werd zij medewerkster op het Ministerie van Binnenlandse Zaken bij de bevolkingsadministratie en kreeg later als opdracht om vanaf het dak van dit ministerie de overkomende gevechtsvliegtuigen te observeren, om te kunnen waarschuwen voor bombardementen.
In 1944 huwde zij de Engelandvaarder en RAF jachtvlieger Christoffel (‘Chris’) Krediet (1915-1975), die samen met Peter Tazelaar (1920-1993) en Erik Hazelhoff Roelfzema (1917-2007) zendapparatuur op de Nederlandse kust brachten voor het verzet. Na enkele jaren besloten zij echter uiteen te gaan. Chris Krediet hertrouwde in 1950 Ellen Hazelhoff Roelfzema, het zusje van Erik, en Ellis hertrouwde in 1952 Albert (‘Ab’) Vis (1920-1971), met wie zij twee zonen kreeg. Het gezin woonde in De Steeg, maar Ab was als commercieel medewerker werkzaam bij de Overijsselse Jachtwerf W. Huisman B.V. in Vollenhove.
Na zijn tragische vermissing in 1971 tijdens het zeilen op de Noordzee, ‘de sport waar hij zo van hield’, bij zijn deelname aan de Noordzeerace, hertrouwde zij in 1976 de kolonel der artillerie b.d. Jan Anne baron de Smeth (1924-2017). Hij was weduwnaar van jonkvrouwe Florentine Theodora Calkoen (1928-1974), oud-commandant van het Korps Rijdende Artillerie en oud-provinciaal militair commandant van Gelderland. Na hun huwelijk vestigden zij zich in Schilde in België – ‘We zijn destijds gevlucht voor Den Uyl’, zou zij later met een knipoog zeggen.
Haar kleindochter Carlijn Vis legde haar verhaal vast in het geromantiseerde boek Vrij spel. In een interview in De Volkskrant in 2012 naar aanleiding hiervan zou zij over haar oorlogservaringen zeggen, dat zij hier niet veel over gepraat had: “We moesten gewoon geld verdienen en Nederland opbouwen” en “Als je die oorlog al zo intens hebt beleefd, hoef je er niet meer voor te vluchten. Door die diepe ervaring heb je al veel verwerkt.”
Op 29 december 1980 ontving Ellis barones de Smeth uit handen van Z.K.H. Prins Bernhard het Verzetsherdenkingskruis, nadat zij na haar aankomst in 1944 in Engeland een onderscheiding geweigerd had. Op 12 juli 2024 kwam Ellis Maud barones de Smeth née Brandon op 101-jarige leeftijd te overlijden. Boven de annonce van haar overlijden haar motto ‘Niet bang zijn kun je leren’.
In een communiqué van het Koninklijk Huis, waarin vreemd genoeg de naam De Smeth en de titel barones ontbrak, stond: “Met groot respect gedenken wij verzetsvrouw en Engelandvaarder Ellis Brandon. Wij herinneren ons haar als een vrouw met een scherp afgesteld gevoel voor goed en kwaad. Zij liet zich niet intimideren door dreiging en gevaar en hield vast aan haar overtuiging dat vrijheid boven alles gaat. Nederland is haar grote dank verschuldigd.” – Koning Willem-Alexander, Koningin Máxima en Prinses Beatrix
Afb. 2. De laatste reünie van de Engelandvaarders in 2018. De enige vrouwelijke Engelandvaarder op de foto is Ellis Maud barones de Smeth née Brandon. Foto met hartelijke dank aan het Ministerie van Defensie.
Afb. 1. Een compilatie van foto’s van de voorzijde, de Kleine Balzaal en het trappenhuis.
Openstelling Paleis Noordeinde: ook deze zomer heeft Z.M. de Koning Paleis Noordeinde en de Koninklijke Stallen weer opengesteld. Voor wie niet in de gelegenheid is hier een bezoek aan te brengen, volgt hier een aantal foto’s.
Afb. 2. De Indische Zaal met in de vitrines geschenken van Indische Vorsten.
Het Paleis is een mooi voorbeeld van vorstelijke representatie in de 19e eeuw. Door het terugkeren naar neo-stijlen uit vroegere eeuwen werd de continuïteit van de dynastie benadrukt. In het onderstaande foto-album is een aantal foto’s te zien van een bezoek dat AiN in 2016 aan Paleis Noordeinde bracht.
Afb. 3. Groen malachiet uit Rusland van keizerlijke herkomst.
Afb. 4. Trappenhuis met plafondschildering van Rudi van de Wint.
Afb. 5. De salon van Koningin Sophie.
Afb. 6. De salon van Koningin Sophie.
Afb. 7. Uitzicht uit de salon van Koningin Sophie.
Afb. 8. Antichambre met in de spiegel zichtbaar het portret van een jonge Prinses Juliana.
Afb. 9. De galerijzaal met een serie levensgrote familieportretten.
Afb. 10. Hoekje in de Balzaal.
Afb. 11. De Kleine Balzaal – 19e eeuwse vorstelijke representatie in optima forma.Afb. 12. De Balkonkamer waar de nieuwe ambassadeurs hun geloofsbrieven aan Z.M. de Koning aanbieden.
Afb. Links: Zijne Doorluchtige Hoogheid Arthur Charles Valerian Wellesley prins van Waterloo en rechts zijn echtgenote de prinses van Waterloo née Hare Keizerlijke Hoogheid Antonia Brigid Elisabeth Luise Prinzessin von Preussen. Zij droeg bij deze gelegenheid niet het befaamde en imponerende Wellington diadeem, maar een diadeem met florale motieven, dat waarschijnlijk afkomstig is uit de familie van haar moeder, Lady Brigid Guiness of the Earls of Iveagh, telg uit de zeer vermogende bierbrouwersdynasty Guiness. Foto met dank aan Charles Wellesley, 9th Duke of Wellington and Princess Antonia of… Nieuwsfoto’s – Getty Images
Vandaag vond in het Verenigd Koninkrijk de State Opening of Parliament plaats door Z.M. Koning Charles III. In het House of Lords bevonden zich onder de aanwezigen ook de prins en prinses van Waterloo.
His Grace Arthur Charles Valerian Wellesley, 9th Duke of Wellington (1945) is de drager van meerdere titels, waarvan Hertog van Wellington de hoogste in rang is binnen de Britse adel. Zijn voorvader Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington (1769-1852) ontving van Koning Willem I de titel prins van Waterloo bij eerstgeboorte vanwege zijn aandeel in de Slag bij Waterloo. Volgens het Nederlands adelsrecht is hij daarom Zijne Doorluchtige Hoogheid Arthur Charles Valerian Wellesley prins van Waterloo. De overige familieleden zijn jonkheer/jonkvrouwe. Hij is gehuwd met H.K.H. Antonia Brigid Elisabeth Luise Prinzessin von Preussen, die een nakomelinge is van Keizer Wilhelm II.
In 1999 ging The House of Lords Act in en verviel het erfelijk lidmaatschap voor de ‘peers’. Tegenwoordig bestaat het grootste deel van het House of Lords uit ‘life peers’, dit zijn edelen die hun adellijke titel vanwege verdiensten hebben gekregen, maar waarvan de titel niet-erfelijk is en die dus niet doorgegeven kan worden aan hun oudste zoon. Na het overlijden van een ‘life peer’ keert zijn titel terug naar de Kroon en komt zijn zetel in het House of Lords beschikbaar voor een nieuwe ‘life peer’.
Van de ongeveer 800 leden van het House of Lords behoren er nu nog maar 75 tot de erfelijke Britse adel. Deze hebben hun zetel niet door erfopvolging gekregen, maar deze worden door hun standgenoten onderling uit de erfelijke Britse adel gekozen. De Hertog van Wellington werd in 2015 op deze wijze gekozen en maakt sindsdien deel uit van het House of Lords. Overigens lijkt er nu ook een einde te gaan komen aan de positie van deze 75 gekozen erfelijke edelen, zo bleek vandaag uit de plannen van Labour.
Kijk hieronder de State Opening of Parliament 2024 terug:
Afb. 1. Jonkheer Tom Versélewel de Witt Hamer, voorzitter van Stichting Uitgave Nederland’s Adelsboek SUNA, reikte het eerste exemplaar van het 100ste deel van Nederland’s Adelsboek uit aan Oscar baron Wittert van Hoogland. Laatstgenoemde is de kleinzoon van één van de oprichters van het Rode Boekje in 1903. Foto met hartelijke dank aan de Hoge Raad van Adel (foto Hélène van Domburg).
Op vrijdag 24 mei vond de presentatie plaats van 100ste deel van het Nederland’s Adelsboek plaats, waarin de families beginnende met de letters C-Gi zijn opgenomen. Het was daarnaast ook 30 jaar geleden dat de nieuwe Wet op de adeldom werd ingevoerd. Dit vormde voor de Stichting Uitgave Nederland’s Adelsboek (SUNA) de aanleiding om samen met de Hoge Raad van Adel het symposium Adel en heraldiek in de 21ste eeuw te organiseren.
Er werd gesproken over recente ontwikkelingen in de overheidsheraldiek en het Nederlandse adelsrecht en er was een panelgesprek, waarbij presentator Jort Kelder het gesprek aanging met Hermance Gransberg née barones van Heeckeren van Kell, Willem baron van Lynden, jonkvrouw Marjolein van Panhuys, oud-voorzitter van de Vereniging Jongeren van Adel in Nederland, en jonkheer Jaap Röell, oud-voorzitter van de Ridderschap van Utrecht.
Deelnemers aan het rondetafelgesprek: op de linker foto jonkheer Jaap Röell en jonkvrouw Marjolein van Panhuys en op de rechter foto Hermance Gransberg née barones van Heeckeren van Kell en Willem baron van Lynden. Foto’s met hartelijke dank aan de Hoge Raad van Adel (foto’s Hélène van Domburg).
