Getrouwd: Leusink & Van den Bosch

John Töpfer
Afb. 1. Links het familiewapen van de graven & jonkheren Van den Bosch en rechts het familiewapen van de baronnen Van Wijnbergen.

Gijs Willem Leusink MSc en jonkvrouwe Victoria Cornelie Florentine van den Bosch MSc, Oldebroek 31 augustus 2024.

Een huwelijk op historische grond
In 1402 werd Sweder van Wijnbergen door de Hertog van Gelre beleend met ‘Swaluenborch’ – tegenwoordig Zwaluwenburg geheten – bij Oldebroek. Sweder van Wijnbergen is de stamvader van het adellijke geslacht Van Wijnbergen en de bruid is via haar moeder, een geboren barones Van Wijnbergen, een rechtstreekse nakomeling van hem. Hierdoor vindt dit huwelijk vandaag plaats op historische familiegrond.

Naast de Zwaluwenburg werd Sweder van Wijnbergen ook beleend met het goed Wimborch bij Doetinchem en in 1393 was hij reeds, namens zijn vrouw Griete, beleend met het goed Radeland bij Doesburg. In 1393 kocht hij Bulzebrouck bij Zeddam. Samen met zijn vrouw Griete en zoon Sywart werd hij in 1403 genoemd in een leenacte van de abdis van Elten. Niet alleen door zijn bezit, maar ook door de geografische spreiding hiervan, laat zien dat hij een edelman van aanzien was in zijn tijd.

Afb. 2. Zwaluwenburg voor de nieuwbouw in 1728, door Jacobus Stellingwerf, papier, pen en penseel in grijs, 141.0 x 196.0 mm. Part. coll. Foto met dank aan de RKD/189288.

Het geslacht Van Wijnbergen bleef eeuwenlang in het bezit van Zwaluwenburg tot het door huwelijk vererfde op het geslacht Van Haersolte: erfdochter Johanna van Wijnbergen huwde eind 16e eeuw Rutger van Haersolte en hierdoor kwam Zwaluwenburg in het bezit van het adellijke geslacht Van Haersolte. In 1605 werd hun zoon Sweder van Haersolte beleend met Zwaluwenburg.

Afb. 3. Huis Zwaluwenburg nu: begin 18e eeuw werd het oude huis Zwaluwenburg van de Van Wijnbergens afgebroken en het echtpaar Anthoni Swier van Haersolte, Zwaluwenborg, Elsen, Bredenhorst en Staverden (1690-1733) en Coenradina Wilhelmina van Dedem (1701-1751) bouwde hier het nu nog bestaande huis. Het werd in grootse stijl gebouwd met een voorplein met twee bouwhuizen, die door twee gebogen galerijen met daarboven een balustrade verbonden zijn met het huis. Bovenin het halfronde fronton zal oorspronkelijk het alliantiewapen Van Haersolte-Van Dedem hebben gezeten, maar dit werd in latere tijden vervangen. Cornelis Pronck tekende dit huis in 1732 en noemde het ‘een modern heerenhuys, geleegen ten zuyt oosten van Elburg (…) in een ongemeen vermakelijke landstreek’.