Ter gelegenheid van de gerestaureerde Rembrandtportretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit is t/m 3 juni 2018 in het Rijksmuseum de tentoonstelling ‘High Society’ te zien, waarbij 39 portretten uit 11 landen het verhaal vertellen van vooral adellijke representatie op levensgrote portretten.
In zijn openingstoespraak vorige week woensdag vertelde Taco Dibets, hoofddirecteur Rijksmuseum, over zijn eerste ontmoeting met de portretten van Marten en Oopjen op de slaapkamer in het donker bij de familie De Rothschild in Parijs. Hij vroeg de portretten buiten op het terras in het licht te mogen zien en toen…: “Je staat oog in oog met 2 mensen van vlees en bloed uit de 17e eeuw.” Volgens hem laten de portretten zien hoe internationaal Nederland en het Rijksmuseum zijn. Hij noemde de portretten ‘ijdelheid ten voeten uit’, en ‘eregasten uit de hele wereld door de grote meesters uit de geschiedenis’, om te besluiten met: “Welkom op het feest, welkom bij Marten en Oopjen!”
Binnen de portretkunst vormt het portret ten voeten uit een speciaal genre. Het leent zich door het grote formaat bij uitstek tot representatie. De geportretteerden lieten, veelal in kostbare kleding, hun status zien, waarbij verschillende symbolen, zoals familiewapens en militaire attributen, de adellijke afkomst benadrukten.
De tentoonstelling High Society biedt een zeer fraaie staalkaart van het portret ten voeten uit door de eeuwen heen. Het laat zien dat dit type aanvankelijk vooral voorbehouden was aan vorsten en adel, maar later lieten ook rijk geworden burgers zich levensgroot afbeelden, om hun nieuw gewonnen status te onderstrepen. In een tijd zonder mogelijkheden voor ontelbare selfies op Instagram of Snapchat, bood het portret ten voeten uit eenmalig de mogelijkheid om een verpletterende indruk te maken op het nageslacht. Dat het hier vaak schone schijn betrof, vertelt het verhaal bij de portretten op deze tentoonstelling.
In het komende magazine van de Stichting Adel in Nederland wordt uitgebreid bij deze tentoonstelling stilgestaan en zullen de verhalen bij enkele adellijke portretten worden uitgelicht.
Link naar de site van het Rijksmuseum voor meer informatie over de tentoonstelling en bezoekmogelijkheden www.rijksmuseum.nl.
