Tombe van Nellesteijn in Leersum: Erfgoedparel 2021 provincie Utrecht

Afb. 1. In deze tombe zijn tot in 1917 twaalf familieleden bijgezet. De doelstelling van de Stichting tot Behoud van de Tombe van Nellesteijn is niet alleen het behoud en herstel van de Tombe, maar ook het herstel van het omliggende gebied en de zichtas naar Broekhuizen. Foto Stichting Behoud Tombe van Nellesteijn/Theo Kralt.

De Stichting Behoud Tombe van Nellesteijn zet zich in voor het behoud en herstel van de Tombe van Nellesteijn. De Tombe is een unieke combinatie van belvedère en mausoleum in Leersum. Het rijksmonument is in 1818 ontworpen door de bekende landschapsarchitect Jan David Zocher jr. De provincie Utrecht heeft de Tombe van Nellesteijn in Leersum aangewezen als één van de Erfgoedparels 2021. Dat betekent dat de provincie een bijdrage van bijna 100.000 euro gaat leveren aan de kosten van de restauratie.

Sinds de oprichting van de stichting in juli 2020 heeft de stichting samen met een restauratiearchitect en de gemeente Utrechtse Heuvelrug de werkzaamheden ter voorbereiding van de restauratie ter hand genomen. Er werd een restauratieplan opgesteld voor de restauratie van het monument, een website ingericht (zie: https://stichtingbehoudtombevannellesteijn.nl) en de fondsenwerving hiervoor werd gestart. Ook werden besprekingen aangevangen met Staatsbosbeheer voor het herstel van het omliggende gebied, met aandacht voor de door Zocher aangebrachte zichtas naar Broekhuizen.

De kosten van de restauratie worden geschat op ruim 165.000 euro. De provincie neemt daarvan zestig procent voor zijn rekening, 99.391 euro. ,,Voor de stichting betekent dit een belangrijke stap”, meldt voorzitter Theo Kralt. ,,Voor de vereiste eigen bijdragen is de fondsenwerving in volle gang. Wij hopen met de opbrengsten van de in Leersum uitgevoerde publieksacties en de bijdragen van de aangeschreven fondsen ook de financiering hiervoor bijeen te krijgen zodat de restauratie in het najaar kan beginnen.”

De tombe van Nellesteijn maakt deel uit van de grootse aanleg rondom Broekhuizen. Het huis werd gebouwd door de vermogende mr. Cornelis Jan van Nellesteijn, heer van Broekhuizen, Dompselaar en Darthuizen (1759-1832), die in 1793 het landgoed had gekocht en het oude huis had laten afbreken. Bij het huis werd een park in Engelse landschapsstijl aangelegd met slingerende vijverpartijen en fraaie boompartijen.

Na het overlijden van zijn echtgenote hertrouwde hij in 1812, tot grote schrik van zijn familie, met zijn huishoudster Fijtje Schuijlenburg (1787-1824), die we later ook wel wat deftiger onder de naam Sophia van Schuilenburg tegenkomen, maar zijn dochters huwden keurig met telgen uit de adellijke geslachten Steengracht, Van Tuyll van Serooskerken, Taets van Amerongen, Huyssen van Kattendijke en met een telg uit de patriciaatsfamilie Elias.

Afb. 2. Huis Broekhuizen met zijn monumentale gevel. Foto Stichting Behoud Tombe van Nellesteijn/Theo Kralt.

In 1897 werd Broekhuizen gekocht door mr. Maarten Iman ridder Pauw van Wieldrecht (1860-1913) en echtgenote Maria Pauw van Wieldrecht née jonkvrouwe Repelaer (1863-1939). Daarna vererfde het op hun dochter Christine Henriette Stratenus née jonkvrouwe Pauw van Wieldrecht (1890-1965), echtgenote van jonkheer mr. Théodore Jean Guillaume Stratenus (1886-1965), en in 1965 werd het door hun erfgenamen verkocht.

Afb. 3. De Tombe van Nellesteijn maakt deel uit van een grootse aanleg in de Engelse landschapsstijl. Foto Stichting Behoud Tombe van Nellesteijn/Theo Kralt.