Van donderdag 6 t/m zaterdag 8 oktober vindt er bij het Twents Veilinghuis in Enschede een grote veiling plaats met antiek, zilver, sieraden, militaria, enz., met onder meer een bijzonder portret van Ernst Wilhelm Graaf zu Bentheim und Steinfurt (1623-1693) en wapenporselein. Lees het verhaal hierbij hieronder of kijk in de online catalogus wat verder te koop is op https://www.twentsveilinghuis.nl/nl/objekte/au-60/oktoberveiling_2022?Lstatus=0
Kavel 1018 betreft een olieverfportret door Carl Maratti (1625-1713) uit 1655. Afgebeeld is een Graaf zu Bentheim und Steinfurt. Linksboven is het samengestelde familiewapen van deze graaf te zien en zijn beeltenis is omringd door de wapens van de verschillende steden in zijn graafschap, waarover hij heerste. Rechtsboven houdt een putto daarom een vorstenkroon vast als teken van de soevereiniteit over zijn graafschap. Deze stadswapens zijn voor een deel ook terug te zien in zijn samengestelde familiewapen linksboven. Duidelijk herkenbaar is het stamwapen Bentheim (in rood twintig gouden schijfjes, waarvan in de tweede rij de buitensten voor de helft in de schildrand verdwijnen) en Steinfurt (in goud een rode zwaan). Gezien het jaartal lijkt het hier vrijwel zeker Ernst Wilhelm Graaf zu Bentheim und Steinfurt (1623-1693) te zijn en met hem is een bijzonder verhaal verbonden.
Ernst Wilhelm Graaf zu Bentheim und Steinfurt werd geboren in 1623 als zoon van Arnold Jobst Graaf zu Bentheim und Steinfurt en Anna Amalia Gravin von Isenburg-Büdingen. Beide ouders stamden uit regerende families in het Duitse Rijk. In 1643 werd hij regerend Graaf, maar dit was voor hem geen aanleiding om in het huwelijk te treden. Daarom benoemde hij een jongere broer tot erfgenaam en opvolger. In 1661 werd Ernst Wilhelm echter verliefd op een hofdame van zijn moeder op kasteel Bentheim en huwde in het geheim met haar: de Nederlandse Geertruida van Zelst (1633-1679), die niet van adel was. Dit laatste was een probleem, want het huwelijk was niet op stand en de familie van Ernst Wilhelm had grote bezwaren hiertegen. Ernst Wilhelm bevestigde daarop nogmaals zijn jongere broer als opvolger.
Ernst Wilhelm en Geertruida kregen zes kinderen en om de toekomst van haar kinderen veilig te stellen, schreef Geertruida een brief aan Bernhard van Galen, bisschop van Münster, en verzocht hem om de voogdij over haar kinderen op zich te nemen. De bisschop nam dit verzoek aan en zorgde bovendien voor een verheffing in de adel van Geertruida van Zelst. Alle problemen leken nu opgelost, maar de bisschop wilde meer: hij wilde dat de familie rooms-katholiek werd, zodat Bentheim ook een rooms-katholiek Graafschap zou worden.
Ernst Wilhelm bekeerde zich onder dwang en Geertruida stuurde daarop hun kinderen naar de Republiek, zodat zij protestant konden blijven. Zijzelf werd korte tijd door de bisschop gevangen genomen, maar zij wist te ontsnappen en vluchtte naar Den Haag. Hier werd Koning-Stadhouder Willem III de vertegenwoordiger van de belangen van haar oudste zoon. Met pauselijke ondersteuning werd het huwelijk ontbonden en Ernst Wilhelm hertrouwde Anna Isabella Gravin van Limburg Stirum (1654-1723). Uit dit huwelijk werd één dochter geboren.
Na het overlijden van Ernst Wilhelm kwam de familie tot een vergelijk: de nakomelingen van de jongere broer van Ernst Wilhelm volgden op in het Graafschap Bentheim en de oudste zoon van Ernst Wilhelm en Geertruida van Zelst volgde op in het kleinere Graafschap Steinfurt. Een eeuw later stierf de regerende tak in Bentheim uit en werden Bentheim en Steinfurt herenigd. In 1819 kreeg een nakomeling van Ernst Wilhelm en Geertruida van Zelst de titel Fürst en de familie regeerde tot in 1918 over het Vorstendom Bentheim und Steinfurt. Burg Bentheim is tot op de dag van vandaag familiebezit.
Benieuwd naar wat er nog meer geveild wordt? Kijk dan in de online catalogus van het Twents Veilinghuis op https://www.twentsveilinghuis.nl/nl/objekte/au-60/oktoberveiling_2022?Lstatus=0
