Gisteren werden tijdens een drukbezochte en feestelijke bijeenkomst op kasteel Amerongen de winnaars van de Ithaka Prijs en het Stipendium 2019 bekend gemaakt. Deze prijzen van de stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) werd voor een periode van vijf jaar ingesteld dankzij een genereuze schenking van oud-staatssecretaris van Volksgezondheid mevrouw mr. Els Veder-Smit. Tijdens deze bijeenkomst kon René Dessing, voorzitter sKBL, het goede nieuws meedelen dat de prijs en het stipendium ook in de komende jaren voortgezet zullen gaan worden.

Genootschap Oud Westland won de Ithaka Prijs 2019 voor het boek Buitenplaatsen in het Westland. Met smaak en tot voordeel aangelegd. Namens het genootschap nam Martin van den Broeke de prijs in ontvangst. Hij werkte mee aan het boek en ontving al eerder, in 2016, de Ithaka Prijs voor zijn boek ‘het pryeel van Zeeland’. De jury koos het boek over de Westlandse buitenplaatsen vanwege de heldere beschouwing over de opkomst en de historische ontwikkeling van buitenplaatsen in het Westland, hun relatie met de opkomende tuinbouw in dit gebied en de manier waarop verbinding wordt gelegd tussen de afzonderlijke (nu verdwenen) buitenplaatsen in het Westland. Daarbij komt dat het boek goed is vormgegeven waardoor het een zowel inhoudelijk als visueel aantrekkelijke publicatie is. De inhoud van dit boek slaagt er goed in om de interesse voor dit specifieke Westlandse verleden een breed publiek op te wekken.

Het Ithaka Stipendium 2019 werd toegekend aan Astrid Schutte voor haar literair non-fictieproject over de relatie tussen de laatste heer van Baak, dr. mr. Werner Bernard Helmich (1913-1976) telg uit een patriciaatsfamilie, en de zoon van een eenvoudige pachtboer die bankdirecteur werd. Door de veranderende tijden verkocht hij Baak in 1956. In datzelfde jaar schreef men, alsof de tijden nog niet veranderd waren, over hem: “Bij de tegenwoordige bevolking van het dorp Baak is de zin van het goede in het verleden nog bewaard gebleven. Hier heerst een wederzijds medeleven tussen de bewoners der oude Havezathe en de pachters met hun families. De bevolking spreekt dan ook nimmer van dr. mr. Helmich, de tegenwoordige eigenaar, maar van „De heer van Baak”. Zij komen, als in het verleden, als zij moeilijkheden hebben, bij de landheer, die steeds bereid is hen van advies te dienen.” De jury waardeerde dit voorgenomen onderzoek naar de verhoudingen tussen eigenaar en pachters; een wereld die vaak wordt afgeschermd. De jury hoopte van harte, dat het onderzoek zal leiden tot een interessante uitgave voor een breed lezerspubliek.